ސިޔާސީން އެކި މަޤާމުތަކާ ކުރިމަތިލާއިރު، ވޯޓު ލިބޭނޭ ކަމަށް ހީކޮށް ތަފާތު ވަޢުދުތައް ވެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ބައެއް ވަޢުދުތަކަކީ އެކަންކަން ތަންފީޒުކޮށްފި ނަމަ، ކުރާ މަންފާއަށް ވުރެ ޤައުމަށްވާ ގެއްލުން ބޮޑުވާނޭ ކަންކަމެވެ. ބައެއް ކަންކަމަކީ، އެކަންކަމުގެ ޚަރަދު ބޮޑުކަމުން، ޤައުމުގެ ފުދުންތެރިކަމާ އެކަށީގެން ނުވާ ކަންކަމެވެ. ކަންދިމާވާ ގޮތުން، އެ ވަޢުދުވީ ފަރާތް އިންތިޚާބުން ކާމިޔާބީގެ ދޮރޯއްޓާ ހަމައަށް ތަޤްދީރު ގެންގޮސްފިނަމަ، ވަޢުދުވީ ކަންކަން ބައެއް ފަހަރު ކުރެއެވެ. އަނެއް ބައި ފަހަރު ނުކުރެއެވެ. ވޭތިވެދިޔަ ވިއްސަކަށް އަހަރަށް ވިސްނާލައިފިނަމަ، މިފަދަ އެތައް ވަޢުދުތަކެއް ހަނދާނަށް އަންނާނެއެވެ. ބައެއް ވަޢުދުތައް ފުއްދުމުން ނޭދެވޭ ނަތީޖާ ނުކުމެފައި ވެއެވެ.

މިސާލެއްގެ ގޮަތުން، 2013  ވަނަ އަހަރު، ރިޔާސީ އިންތިޚާބުގައި ވާދަކުރެއްވި ރައީސް ޔާމީން  ގެ އެއް ވަޢުދު ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. އެ ފޮޓޯއަށް އޮބައިލުމުން ތަފްޞީލީ ޚަބަރު ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.

ދައުރު ނިމުނުއިރު، މިކަން ތަންފީޒުވެފައެއް ނުވެއެވެ. ތަންފީޒުކުރެވޭނީ ކިހިނަކުން ތޯއެވެ؟ ނަމަވެސް، ބައެއްގެ ވޯޓު ލިބިދާނެކަމުގައި އުއްމީދުގައި، ޣަފްލަތުގެ އަނދިރީގައި، ތަފާތު ވަޢުދުތައް ވަނީއެވެ. 2018 ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބު ކުރެއްވި ރައީސް ޞާލިޙް މަދަރުސާ ކުދީންނަށް ހެނދުނުގެ ކެއުން (ނާސްތާ) ދެއްވުމަށް ވަޢުދެއް ވެ ވަޑައިގަތެވެ. ތަންފީޒުކުރަން ފެށިތަނާ، ކަމުގެ ޚަރަދު ފާހަގަ ކުރެވިއްޖެއެވެ. މިހެން ވެފައިވަނިކޮށް، ”ނަސީބަކުން“ ކޮވިޑް އައުމާ ގުޅިގެން މަދަރުސާތައް ބަންދުކުރެވިއްޖެއެވެ. ކޮވިޑުގެ ދެ އަހަރަށް ފަހު މަދަރުސާތައް ހުޅުވުނު އިރު، އެކަން ހުއްޓިއްޖެއެވެ. {މިހެން ދެންނިވަސް، އެ ދައުރުގެ ކުރިން ފެށިގެންވެސް، މަދަރުސާތަކުން ކޮއްތު ދޭ ވަރަށް ފަޤީރު ކުދީންތަކެއް މަދަރުސާތަކުގައި އަބަދުވެސް އުޅެއެވެ.}

 

2023 ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ އިންތިޚާބު ކާމިޔާބު ކުރެއްވި ރައީސް މުޢިއްޒު ގެ އެއް ވަޢުދަކީ، ރޯދަމަހުގެ ފަހު 10 ދުވަސް ޗުއްޓީއެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަ ޖެއްސުމެވެ. މި މަޒުމޫނުގެ ސުރުޚީއަކީ މިފަދަ ޗުއްޓީއެއް ދިނުމަކީ މި ދައުރުގައި ކުރިއަށް އޮތް އަހަރުތަކުގައި ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތަށް ކުރެވިދާނެ ކަމެއްތޯ ކުރެވޭ ސުވާލެވެ.

ދިވެހިރާއްޖެއަކީ، ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން މިހާރުވެސް އެންމެ ޗުއްޓީ ގިނަ އެއް ޤައުމެވެ. މިކަމާ ބެހޭގޮތުން، އަޅުގަނޑު ލިޔެފައިވާ މަޒުމޫނު، ތިރީގައިވާ ފޮޓޯއަށް ފިތާލެއްވުމުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.

އެ މަޒުމޫނުގައި، ޤައުމީ ތަރައްޤީއަށް ދިމާވެފައިވާ އެންމެ ބޮޑު އެއް މައްސަލައަކީ ދިވެހީން މަސައްކަތް ކުރާ ގަޑީގެ މަދުކަން ކަމަށް ފާހަގަކޮށްފައި ވާނެއެވެ. މިކަން މެދުވެރިވީ، އެއް އިރަކު އޮތް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލިހުގެ މެންބަރުން އޭރު އޮތް ސަރުކާރަށް ދަތިވާނޭ ގޮތަށް ފާސްކުރި ޤާނޫނަކާ ގުޅިގެންނެވެ. ރާއްޖެއަކީ ނިސްބަތުން ރަސްމީ ބަންދު ދުވަސް ގިނަ ޤައުމެކެވެ. އިހުގައި ރަސްމީ ބަންދު ދުވަސްކަމުގައި ބަލަނީ ހުކުރު ދުވަހާއި އެކު ޖުމުލަ 15 ދުވަހެވެ. ބަންދު ދުވަހަކީ ހުކުރު ދުވަހެއް ކަމަށް ވެއްޖެނަމަ، އިތުރު ދުވަހެއް ނުދެއެވެ. މިހެން މިކަން ވެފައިވަނިކޮށް، އެކި ކަންކަމާ ގުޅިގެން ބަންދު ދުވަސްތައް ގިނަ ކުރަމުން އައިސް މިހާރު ރާއްޖޭގެ ޢާއްމު ޚިދުމަތްތަކާ ބެހޭ ބައިގައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އަހަރަކު 1139 ގަޑިއިރުއެވެ. ގިނަ މީހުން މަދުވެގެން 10 ސަލާން ބުނާތީ، ޙަޤީޤަތުގައި މަސައްކަތް ކުރަނީ ޖުމުލަ 1084 ގަޑިއިރެވެ. އެއީ ކުރިއަރާފައިވާ ޤައުމުތަކުގައި މަސައްކަތް ކުރާ ގަޑީގެ ތިންބައިކުޅަ އެއްބައި މަދު ވަގުތެވެ. %67 އެވެ.  

ދެން މިކަން މިހެން ވެފައިވަނިކޮށް، ރަމްޟާން މަހުގެ ފަހު ދިހައެއް ބަންދުކުރުމުން ވާނީ ކިހިނެއްތޯއެވެ؟ ސަފުން މަސައްކަތްކުރާ ގަޑި މަދުވާނީއެވެ. އޮފީސްތަކުން ދެވޭ ޚިދުމަތް ލަސްވެފައި މަދުވާނީއެވެ. އުފެއްދުންތެރިކަން މިހާރަށް ވުރެ ވެސް ދަށްވާނީއެވެ. އަޅުގަނޑުވެސް ޤަބޫލުކުރަމެވެ. މިކަމުން އަސަރުކުރާނީ، ދައުލަތުގެ މުއައްސަސާތަކަށާއި ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތަކަށެވެ. އަމިއްލަ ކުންފުނިތަކާއި މުއައްސަސާތަކުން މި ހަމައަކަށް ތަބައެއް ނުވާނެއެވެ. ތަބާވެއްޖެނަމަ، ކުންފުނިތައް ބަނގުރޫޓުވުން އޮންނާނީ ކައިރީގައެވެ. ބޭރު ޤައުމުތަކުން ރާއްޖޭގައި މުވައްޒަފުން ގިނައިން ގެންގުޅެން ޖެހޭ ފަދަ ޞިނާޢީ ކާރުޚާނާތައް ހިންގަން އިންވެސްޓް ނުކުރާތީ ހައިރާންވާން ޖެހޭ ތޯއެވެ؟

އިސްލާމީ ނަޒަރުން ބަލާއިރު، ރޯދަ މަހުގައި ޗުއްޓީ އިތުރު ކުރަން ޖެހޭތޯ އެވެ؟ އަޅުގަނޑު  ދީން ދަންނަ މިންވަރުން މިއީ ކުރަންޖެހޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރޯދަ މަހު ބޮޑެތި ހަނގުރާމަތައް ކޮށްފައި ވެއެވެ. މުސްލިމުންގެ އާބާދީ ބޮޑު ބައެއްގެ ގޮތުގައި އޮންނަ ޤައުމުތަކުގައި، ރޯދަމަހަށް އެއްވެސް ޚާއްޞަ ޢިނާޔަތެއް، ޗުއްޓީ ކަމުގައި ވިއަސް ނުވަތަ އެހެން ކަމެއް ކަމުގައި ވިއަސް،  ނުދެއެވެ. ސަޢޫދީ ޢަރަބިޔާގެ ޤާނޫނުގައި އޮންނަނީ މިގޮތަށެވެ:

ސަޢުދީ ޢަރަބިޔާގެ ޤާނޫނުގައި ބުނަނީ ރޯދަމަހު ގިނަވެގެން 6 ގަޑިއިރަށް ވުރެ ގިނައިރު މަސައްކަތް ކުރުވައިގެން ނުވާނެ ކަމަށެވެ. ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތު ގަޑީގެ ގޮތުގައި މިއޮންނަނީ 9 އިން ފެށިގެން 1 އަށެވެ. އާދެ! އެންެމެ 4 ގަޑިއިރެވެ. އެހެންކަމުން، ސަޢުދީ ޢަރަބިޔާއަށް ވުރެ ވެސް މާ މަދު ވަގުތުކޮޅެކެވެ.

ފަހު ދިހައެއް ކީއްވެގެންތޯ އެވެ؟ ލައިލަތުލްޤަދްރި ވިލޭރެއަކީ ކޮން ރެއެއްކަމެއް ޔަޤީންކަމާއެކު ނޭނގެއެވެ. އެއީ އެ މަހުގެ ކޮން ރެއެއްކަން ވަންހަނާވެގެން ވުމުގައި ބޮޑު ޙިކްމަތެއް ވެއެވެ. ރާއްޖޭގެ ގިނަ ބަޔަކު އެއީ 27 ވިލޭރޭ ކަމަށް ބެލިކަމުގައި ވިއަސް، ޙަޤީޤަތަކީ އެއީ ކޮން ރެއެއްކަން ނޭނގޭ ކަމެވެ.

ފަހު ދިހައެއް ޗުއްޓީ ކުރުމުން، ގިނަ މީހުން މިސްކިތަށް ދާނެތޯއެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް ލަފާކުރެވޭ ގޮތުން މިކަން މިގޮތަކަށް ނުހިނގާނެއެވެ. ސަބަބަކީ، މި ބަދަލުގެ ސަބަބުން ޗުއްޓީވާނީ ރާއްޖޭގެ އާބާދީގެ ނިސްބަތުން މަދު ބަޔަކަށެވެ. ޗުއްޓީވާ މީހުންގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުންނަކީ އަންހެނުންނެވެ. މީގެ އިތުރަށް، މާލޭގެ މިސްކިތްތައްވަނީ ފުރިފައެވެ. އާބާދީ ބޮޑުވި ވަރަށް މިސްކިތުޖާގަ ގިނަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ. އެހެންކަމުން، އިތުރު ބަޔަކު ތިބޭނޭ ޖާގައެއް މިސްކިތަކު ނުވެއެވެ. އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން، ރޯދަމަހުގެ ފަހު ދިހައެއް ޗުއްޓީ ކުރުމުން ނުކުންނާނޭ ނަތީޖާއަކީ ދިވެހީންގެ ކަންނެތްކަން އިތުރުވުމެވެ.

ނަމަވެސް، ކޮންމެ ކަޅު ވިލާގަނޑެއްގެ ވެސް އަރިމަތި ހުދުކަމަށް ބުނާ ފަދައިން، މިކަމުގައި ވެސް ފައިދާއެއް ވާނެއެވެ. އަޅުގަނޑަށް ވިސްނޭ އެންމެ ބޮޑު ފައިދާއަކީ، ދަައުލަތުގެ ޚަރަދު ކުޑަވުމެވެ. ރޯދަމަހަކީ ޢާއްމުކޮށް އޮފީސްތަކުގައި މަސައްކަތް ލަހުން މަދުން ކުރާ ދުވަސްވަރެކެވެ. ޗުއްޓީ ވުމުން، އެއަރކޮންޑިޝަން ކުރުމުގެ ޚަރަދު ފަދަ ޚަރަދުތައް ވަަރަށް ބޮޑުތަން ކުޑަވާނެއެވެ. މީގެ އިތުރަށް މިހާރު އުޖޫރަ ކަނޑައެޅިފައި އޮންނަ ގޮތަކީ، ހާޒިރުވާ ދުވަހަކަށް ޚާއްޞަ އެލަވަންސެއް ދިނުމެވެ. މިކަން ބޮޑަށް އޮންނަނީ ތަޢުލީމީ ދާއިރާއާއި ޞިއްޙީ ދާއިރާގެ ބައެއް މުވައްޒަފުންނަށެވެ. ހާޒިރުނުވާ ދުވަސްތަކަށް ލިބޭނީ އަސާސީ މުސާރައެވެ. އެހެންކަމުން، ފަހު ދިހައެއް ޗުއްޓީ ކުރުމުން، އުޖޫރައިގެ ކަސްރެއް ބާކީ ކުރެވޭނެއެވެ. ބައެއް ދާއިރާތަކުގައި މިއީ މުސާރައިގެ %40 އެވެ. މިކަމުގެ ހިތިކާރައަކީ، މުވައްޒަފުންނަށް ލިބޭ އާމްދަނީ ކުޑަވުމެވެ. އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން، ބައެއް މުވައްޒަފުން ޗުއްޓީ ނުވުމަށް އެދޭނެއެވެ. އެއީ ޢީދާ ދިމާކޮށް ކުރަންޖެހޭ ޚަރަދުތައް ބޮޑުވާނެތީއާއި އުޖޫރަ ކުޑަވާނެތީ އެވެ. ބޮޑުވާނޭ ޚަރަދުތަކެއް ވެސް ވެއެވެ. އެއީ، ތަންތަން ބަލަހައްޓާ ފާރަވެރީންގެ އުޖޫރައެވެ. އެމީހުންނަށް އިތުރުގަޑީގެ ފައިސާ ދޭނީ ބަންދު ދުވަސްތައް ނަމަ، ބޮޑު ނިސްބަތަކުންނެވެ. ނަމަވެސް، ހުރިހާ ހިސާބެއް ހެދުމުން ޚަރަދު ކުޑަވާކަމަށް ފެންނާނެއެވެ.

މައްސަލައިގެ ޙައްލު

ވަޢުދެއް މިހާރު ވަނީ ކުރެވިފައެވެ.  2024 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް މަހު ޢާއްމު އިންތިޚާބެއް ވެސް އެބައޮތެވެ. އެހެންކަމުން، މި ފަހަަރު ކޮންމެ ގޮތަކުން ނަމަވެސް، މި ވަޢުދު ފުއްދުމަކީ ބައެއް މީހުންގެ ތާއީދު ލިބިދާނެކަމެކެވެ. ވާހަކައާއި ކަމާ ގުޅި، އިތުބާރާއި އިޢުތިމާދު މަތިވާނޭ ކަމެކެވެ. ނަމަވެސް މިފަދަ ކަންކަން ނުވަތަށް ބުރުއަޅާގޮތް ވެއެވެ. ވޭދިވެދިޔަ ދެ ރިޔާސީ ދައުރުގައި، ކުށްވެރީން ރިޔާސީ އިންތިޚާބާ ދިމާކޮށް ދޫކޮށްލުމުން ނުކުތީ ހީކުރި ނަތީޖާއެއް ނޫނެވެ. ގިނަ މީހުން އެކަމާހެދި ވޯޓު ދިނީ އިދިކޮޅަށެވެ.

އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން، މައްސަލަ ޙައްލުކުރުމަށް އޮތް ގޮތަކީ، މިފަހަރުގެ ޗުއްޓީ ދިނުމަށް ފަހު، ކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ފެންނަގޮތް ބެލުމަށް ޗުއްޓީ ލިބޭ ފަރާތްތަކުގެ މެދުގައި ވޯޓެއް ނެގުމެވެ. އަދި މި ވޯޓުގެ ނަތީޖާއަށް ނިސްބަތްކޮށް ފަހު ދިހައެއްގެ ޗުއްޓީ އުވާލުމެވެ. މި ރިޔާސީ ދައުރުގައި އުވާ ނުލިޔަސް، މިކަން ކުރިއަށް ހުރި ދައުރުތަކުގައި އުވާލާނޭ ކަމާ މެދު އަޅުގަނޑުގެ ހިތުގައި އެއްވެސް ޝައްކެތް ނެތެވެ. ކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ހައެއްކަ މީހުންގެ ޚިޔާލު ހޯދީމެވެ. އެންމެންވެސް ބުނަނީ ކަމަކީ ދެމެހެއްޓޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ.

ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޕްރޮޑަކްޓިވިޓީ ނުވަތަ އުފެއްދުންތެރިކަން މަތިކުރުން

ދިވެހިރާއްޖޭގައި ފަހަކަށް އައިސް ބައެއް ދުވަސް ދުވަސް ޗުއްޓީ ކުރުމުގެ ކަންތައްތައް ހައްދުފަހަނައަޅައި ގޮސްފައި ވެއެވެ. އެކި ސަބަބުތަކާ ހުރެ، މަސައްކަތު ދުވަސްތައް ޗުއްޓީވެ، ޤައުމީ އުފެއްދުންތެރިކަން ދަށަށް ގޮސްފައި ވެއެވެ. މިކަމުން މުވައްޒަފުންނަށް ފައިދާ ވިޔަސް، ޤައުމީ މުއައްސަސާތަކަށް ވާނީ ގެއްލުންކަން، މިކަމާ މެދު ވިސްނި ކޮންމެ މީހަކަށް ޔަޤީން ވާނެއެވެ. މިއީ އިނގިރޭސި ބަހުން ބުނާ ”ޒީރޯ-ސަމް ގޭމް“ އެކެވެ. އެއް ފަރާތަކަށް ފައިދާވާއިރު، އަނެއް ފަރާތަކަށް ވަނީ ގެއްލުމެވެ. ސަރުކާރުގެ ޕޮލިސީތަކުގެ ސަބަބުން، ޤައުމީ އުފެއްދުންތެރިކަން ވަނީ ދަށެވެ. މި ކަމާ ގުޅިގެން ރާއްޖޭގައި ބިދޭސީން ގިނަވެ، ޤައުމީ ރޫޙް އާއި ޤައުމީ ފޯރި ހީނަރުވަމުން ދެއެވެ. ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި، ޤައުމީ އުފެއްދުންތެރިކަން މަތިކުރުމަށް، ޚާއްޞަ ކައުންސިލްތައް އުފައްދާފައި ހުރެއެވެ. މިސާލަކަށް ނޭޝަނަލް ޕްރޮޑަކްޓިވިޓީ ބޯޑު ކިޔާ މަޖިލިހެއް އަވައްޓެރި ގިނަ ޤައުމުތަކުގައި ހުރެއެވެ. މިިފަދަ ބޯޑެއް ރާއްޖޭގައި ޤާއިމްކުރި ހަނދާން ވެއެވެ. މިފަދަ ޖަމާޢަތެއްގެ ލަފަޔާ ނުލައި، ދުވަސްތައް ޗުއްޓީ ކުރުމުން ޤައުމަށް ކުރާނީ ފައިދާއެއް ނޫނެވެ.

ރާއްޖޭގެ އުފެއްދުންތެރިކަމާ ބެހޭ ގޮތުން ފިކުރު ހިންގާ ކޮންމެ މީހަކު، އެންމެ ފުރަތަމަ އަޅައިގަންނާނެ އެއްކަމަކީ ވަޒީފާއާ ބެހޭ ޤާނޫނެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ މެންބަރުންގެ ޒިންމާއަކީ، މައްސަލަތަކާ ގުޅިގެން ޤައުމަށް ފައިދާހުރި ޤާނޫނުތައް އެކުލަވައިލައި، ގެއްލުންވާ ޤާނޫނުތައް އުވާލައި ނުވަތަ މުރާޖައާ ކުރުން ކަމުގައި ވިއަސް، މެންބަރުން މައްސަލަ ހުރި ޤާނޫނުތައް މަޝްވަރާއަށް މަޖިލީހުގެ ތަޅުމަށް އަލުން ގެންނަތަން ފެންނަނީ ރާއްޖެއަށް ހަނދުފެނިގެން މުލަރޯދަ ވާހާ މަދުންނެވެ.

ވަޒީފާ އާ ބެހޭ ޤާނޫނުގެ ސަބަބުން، ދިވެހި މުވައްޒަފުންގެ އަޚްލާޤަށާއި ޤައުމުގެ ކުރިއެރުމަށް ކުރާ ނޭދެވޭ އަސަރުތަކުން ހިތަށް ނުކުޅެދިގެން ވޭތިވެދިޔަ ދައުރުގައި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަށާއި  އިޤްތިޞާދާ  ޙަވާލުވެ ހުންނެވި ވަޒީރަށް ސިޓީއެއް ފޮނުވީމެވެ. އެ ސިޓީގައި ގެންނަންވީ އިޞްލާޙްތަކާއި ސަބަބު ބަޔާން ކޮށްފައި ވާނެއެވެ. އެ ސިޓީގެ ކޮޕީއެއް މި ޖުމުލައަށް އޮބައިލެއްވުމުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ. މި ދެ ފަރާތުން ވެސް މިކަމާ ގުޅިގެން ހިލަމެއް ނުވެއެވެ. ފޮނުވި އިރުވެސް، ވާނީ އެހެންކަން އެނގެއެވެ. ނަމަވެސް، ދިވެއްސެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން އަޅުގަނޑުގެ ޤައުމީ ވާޖިބު އަދާކުރީއެވެ.

އެތެރެ ކިބައިން އަޅުގަނޑަށް އަޑުއިވުނުގޮތުގައި ހުރިހާ ފަރާތަކުންވެސް އަޅުގަނޑުގެ ހުށަހެޅުންތަކަކީ ރަނގަޅު ގޮތްކަމަށް ޤަބޫލުކުރެއެވެ. ނަމަވެސް، އިންތިޚާބު ކުރިއަށް އޮތީތީ، ވޯޓަށް އަސަރުކޮށްފާނެކަމަށް ބަލައި ޤައުމަށް ފައިދާހުރި އިޞްލާޙްތައް ގެންނަން ޖެހިލުން ވަނީއެވެ.

ތޮށިގަނޑު  ތަޅާނުލައި، ބިސްގަނޑު އަޅާނީ ކިހިނަކުން ތޯއެވެ؟

ފައިބެ ސަރުކާރުތަކުން ކަންކަން ކޮށްފައިވާ ގޮތުން ދިވެހިރާއްޖޭގެ ދަރަނިވަނީ އިންތިހާއަށް ބޮޑުވެފައެވެ. ޖީޑީޕީގެ ނިސްބަތުން ދިވެހިރާއްޖެވަނީ ތަރައްޤީވަމުން އަންނަ ޤައުމުތަކުގެ މެދުގައި، އެންމެ ދަރަނިވެރިވެފައިވާ އެއް ޤައުމަށް ވެފައެވެ. މި ދަރަނިތައް ނަގާފައިވަނީ ރާއްޖޭގެ ކުރިމަގާއި އަންނަން ހުރި ޖީލްތަކުގެ އުފައުވެރިކަން ރަހުނުކޮށްގެންނެވެ. ދަރަނިވެރިވުމަކީ ޤައުމުގެ ޝަރަފާއި ޢިއްޒަތް އުނިކުރާ ކަމެކެވެ. އަދި މިނިވަންކަމަށް ނޭދެވޭ އަސަރު ކުރާ ކަމެކެވެ. ދަރަނީން އަރައިގަނެވޭނީ މަސައްކަތް ކުރާ މުވައްޒަފުންގެ އުފެއްދުންތެރިކަން އިތުރުކޮށްގެންނެވެ. މުވައްޒަފުން މަދުކޮށް، ޚަރަދުތައް ކުޑަކޮށް އާމްދަނީ ލިބޭ މަގުތައް އިތުރުކޮށްގެންނެވެ. މުސާރަތައް ވަކި މިންގަނޑެއްގައި ހިފެހެއްޓިގެންނެވެ. މިހެން ނަހަދައިފިނަމަ، ދިވެހިރާއްޖެ އޮޅުދޫކަރައަށް ވުރެ ވެސް ބޮޑަށް ދަރަނިވެރިވުން އޮންނާނީ ވަރަށް ގާތުގައެވެ.

މަޢުލޫމާތު: ދިވެހިރާއްޖޭގެ މާލިއްޔާއާ ބެހޭ ވުޒާރާ

އެހެން މަޒުމޫނުތައް