ދެހާސް ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްތަކުގައި، އެތައް ހާސް ރުފިޔާއެއް ޚަރަދުކޮށްގެން، ރަށަށް އަރާއިރު ފެންނަ ފަށުގައި، އިނގިރޭސި ވަރަށް ބޮޑު އަކުރުން ރަށުގެ ނަން ލިޔަމުން ދެއެވެ. މިގޮތަށް މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށެއްގައި ނަން ލިޔެފައި ހުއްޓައި އަޅުގަނޑަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ފެނުނީ ގއ. ވިލިގިލިންނެވެ. އަޅުގަނޑު އެކަމާ ވަރަށް ހައިރާންވެ ހިނިއައެވެ. ތަހުޒީބާއި މަދަނިއްޔަތަކީ ކޮބައިކަމާއި އޭގެ ބަހާ ތަކާ މެދު ވިސްނަނީ ކިހާ މީހުންނެއް ބާވައެވެ؟ ދިވެއްސަކަށް ވީތީ ފަޚުރުވެރިވަނީ ކިތައް ދިވެހީން ބާވައެވެ؟ ޤައުމިއްޔަތަކީ، ޤައުމީ ލޯތްބަކީ، ޙުއްބުލްވަޠަން އަކީ ކޮން އެއްޗެއްކަން އެނގެނީ ކިތައް މީހުންނަށް ބާވައެވެ؟

ރާއްޖޭގެ ރަށެއްގައި އެންމެ ފުރަތަމަ ނަން ލިޔެފައިވަނިކޮށް އަޅުގަނޑަށް ފެނިފައިވަނީ ލެގޫނާ ބީޗް ރިޒޯޓްގައެވެ. ލެގޫނާ ބީޗް ރިޒޯޓަކީ، މާލެ އަތޮޅު ވެލައްސަރުގައި ހިންގި ރިޒޯޓެކެވެ. ނާޞިރު ދައުރުގެ ފަހުކޮޅުގައި ކ. ވިލިގިއްޔަކީ ރިސޯޓެކެވެ. މައުމޫން ދައުރުގައި ވިލިގިލިން ގޯތިދޭން ރަށް ސަރުކާރަށް ނަންގަވައި، ކައިރީގައި އޮތް ވެލައްސަރު އެ ހިންގި ފަރާތަށް ދޫކުރެވުނެވެ. މިކަން ހިނގީ 1990 ގެ އަހަރުތަކުގައެވެ. އެ ރިޒޯޓަށް ކީ ނަމަކީ ލެގޫނާ ބީޗް ރިޒޯޓެވެ. ލެގޫނާ އާއި ލެގޫން (ފަޅު) އެއީ ދާދި އެއް މާނައެއް އޮންނަ ދެ ލަފުޒެވެ. ލެގޫނާ ކިޔަނީ ޤުދްރަތީ ހަނި ތޮއްޓެއް ފަދަ ހިކިބިމުން ވަކިވެ، ކަނޑުގެ ލޮނުގަނޑު ރަށުގެ އެތެރެއަށް ގޮނިކޮށް ވަދެފައި އޮންނަ ވިލު ނުވަތަ ފަޅު ފަދަ ތަންތަނަށެވެ. އެ ރިޒޯޓުގައި ނަން ލިޔެފައިވަނީ އުނަގަނޑުގެ އުސްމިނުގައެވެ. އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން ރިޒޯޓުން އެކަން ކޮށްފައިވަނީ ފޮޓޯ ޕޮއިންޓެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ފޮޓޯ ޕޮއިންޓަކީ، އެތަނުގައި ހުރެ ފޮޓޯ ނެގުމުން މަންޒަރު ވަރަށް ހިތްގައިމުކޮށް ފެންނަ، އެ ބޭނުމަށް ފާހަގަކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ހަދާފައިވާ ތަނަށް ކިޔާ ނަމަކެވެ.

ތިރީގައިވާ ގޮތަށް، އެހާ ބޮޑުކޮށް ރަށުގެ ނަން ހަމައެކަނި އިނގިރޭސި ބަހުން ލިޔުމުގެ މަޤްޞަދަކީ ކޮބައިބާވައެވެ؟ މިކަން ކުރާ މީހުންގެ ބުއްދީގައި ހިނގަނީ ކޮންކޮން ފިކުރުތަކެއް ބާވައެވެ؟ މިފަރާތްތަކުގެ ފިކުރުތަކުގެ ތެރެއަށް އަޅުގަނޑުމެން ވަދެއްޖެ ނަމަ، ކުރެވޭނީ ކޮންކަހަލަ އިޙްސާސްތަކެއް ބާވައެވެ؟ މިކަން ކުރުމުގެ މަޤްޞަދަކީ ރަށުގެ ނަން، ރަށަށް އަރާ ބީރައްޓެހީންނަށް އެންގުން ކަމަށް ވަނީނަމަ، ތަންކޮޅެއް ކުދި އަކުރުތަކަކުން ލިޔުނަސް ފުދޭނެއެވެ. އިނގިރޭސި އަކުރުތަކުގެ އުސްމިނުގައި 1 އިންޗި ހުންނަ ނަމަ އެ 10 ފޫޓު ދުރުން ކިޔަން އެނގެއެވެ. މި ނަންތައް ލިޔެފައި ހުންނަނީ ބައެއް ފަހަރު 30 އިންޗި އުސްމިނުގައެވެ. އާދެ 300 ފޫޓު ދުރުން ކިޔަން އެނގޭ މިންވަރަށެވެ. މިހާ ދުރުން ކިޔަން އެނގޭވަރު ކުރުމުގެ ބޭނުމަކީ ފަހެ ކޮބައިބާވައެވެ؟ އެރެނީ ކޮން ރަށެއްކަން އޮޅޭހާ ގާތުގައި، 300 ފޫޓު ހިސާބުގައި، އެހެން ރަށެއް އޮންނަނީ ބާވައެވެ؟ ރަށަށް އަރާ މީހުންނަށް އެރޭ ރަށުގެ ނަން ނޭނގެނީ ބާވައެވެ؟

ހަމައެކަނި އިނގިރޭސި އަކުރުން އޮތުމުގެ ބޭނުމަކީ ކޮބައިބާވައެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް ޔަޤީން ކުރެވޭ ގޮތުގައި، ރަށަށް އަރާ ގިނަ މީހުންވާނީ، ޚާލިޞް މައް (pure) ދިވެހީންނަށެވެ. އޭގެ ގިނަ މީހުންނަށް ކިޔަން އެނގޭނީ ތާނައަކުރެވެ.

ނޫނީ މިހެން ވެގެން ހެއްޔެވެ؟ ހާހަކުން ފަހަރަކު އަރާ ބިދޭސީންނަށް، ނުވަތަ ދިވެހީންނަށް ރަށުގެ ރައްޔިތުންނަކީ، އިނގިރޭސިބަހަށް މާ މޮޅު، އެހެންވީމާ، ތަހުޒީބުވެފައިވާ ބައެއްކަން އެންގުން ބާވައެވެ.  މިގޮތަށް ހީކުރި ކަމުގައި ވިއަސް އެ ވާނީ ކުށަކަށެވެ. އިނގިރޭސި ބަސް އެނގުމަކީ ތަހުޒީބުވާކަމެއް ނޫނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފާހަގަ ކުރެވެނީ އެފްރިކާގެ އާއި ކުދި ޖަޒީރާޤައުމުތަކުގެ ރަސްމީ ބަހަކީ އިނގިރޭސި ބަސްކަމަށް ހެދި ޤައުމުތައް ވަނީ އިނދަޖެހިފައި ކަމެވެ. ދިވެހި ރަށްތަކުގެ ރަށްވެހީންނަކީ މާދަރީ ބަހާ އެއް ފެންވަރަށް އިނގިރޭސި ބަސް އެނގޭނޭ ބައެއް ވެސް ނޫނެވެ. އެހެން ނޫނަސް މިގޮތަށް މިކަން ކޮށްފިނަމަ، އެ ވާނީ ކިބުރުވެރިކަމާއި ބޮޑާކަމާއި މަމޮޅުކަމުގެ ދަލީލަކަށް ނޫން ހެއްޔެވެ؟ ކަން މިހެން އޮތް އިރު، ރަށަށް އަރާ މައް ދިވެހީންނަށް ކުރެވޭނީ ކޮން އިޙްސާސެއް ބާވައެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން އޭގެ ގިނަ މީހުން އެކަން ދެކޭނީ ދެއްކުންތެރި ހޮޅި ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެހެންމީހުން ތިމާމެންނާ ދޭތެރޭ ދެކޭ ގޮތް މަތިކުރަން، ތިމާމެންގެ ކިބައިގައި ނުވާ ސިފައެއް ހުރިކަމަށް ދެއްކުމެވެ.

މިގޮތަށް ނަން ޖެހުމުން ރަށުގެ ކުޑަކުދީންނަށް ދެވޭ މެސެޖަކީ ކޮބައިތޯ އެވެ؟ އަޅުގަނޑަށް ހީވާ ގޮތުން، އެކަމުން އަންގައިދެނީ ރަށްވެހިކަމަށް —  ރަށުގެ އާދަކާދަތަކާއި ސަގާފަތަށް —  ދިވެހިވަންތަކަމަށް އެއްވެސް ޙުރުމަތެއް ޤަދަރެއް ދޭނެ ކަމެއް ނެތް ކަމެވެ. ރަށުގެ މީހުންނަށާއި އަމިއްލަވަންތަކަމަށް މާތްކޮށް ހިތާނެ ކަމެއް ނެތްކަމެވެ. ކުޑަކުދީން ބޭރުގެ ގޮތްތަކަށް އަވަހަށް ރޭރުވަނީ ބޮޑެތި މީހުންގެ މިފަދަ ޢަމަލުތަކާ ހެދިއެވެ. ކުޑަ ކުއްޖަކަށް އެ ކުއްޖަކީ ކާކުކަމާއި ޙުރުމަތްތެރިކޮށް ހިތަންވީ ކޮންކޮން ކަންކަމަކަށްކަން ދަސްކޮށްދެނީ އެކުދީންގެ ވަށައިގެން ފެންނަ ރަމްޒުތަކާއި ނިޝާންތަކާއި ޢަލާމާތްތަކުންނެވެ. މި ދެންނެވި ތަޖުރިބާތަކަކީ އެކުދީން ވަކި ތަނެއްގައި ނުގުޑާގޮތަށް ހަރުލުވާ މޫތަކެވެ. އެކި ދިމަދިމާއިން އަންނަ ކޮޅިގަނޑުތަކުގައި ސީދާ މިސްރާބު ދައްކައިދޭ ސަމުގާ އަކީ މި ދެންނެވި ސަގާފަތާއި އާދަކާދަ ތަކެވެ.  ރަށުގެ ނަން މިގޮތަށް ޖެހުމުން، އެކި ދިމަދިމާއިން އަންނަ ”ރޯޅިގަނޑު“ގައި  ކުއްޖާ މުލުން ލުހެވިގެން ދިއުން އޮންނާނީ ވަރަށް ގާތުގައެވެ. އެކުވެރި އެހެން ކުދީންގެ ނުފޫޒުން ސީދާ މަގު އޮޅި،  ފުރެދުން އޮންނާނީ ދާދި ގާތުގައެވެ. ބިދޭސީ، ފުރެއްދެ ގޮތްތަކަށް މިފަދަ ރަށްރަށުންދޭ ޢިއްޒަތް ދިނުމުން ކުޑަކުދީންގެ ކިބައިގައި ޅެންވެރިޔާ އެ ބުނާ ޤައުމީ ލޯބި އުފެދޭނެ ތޯއެވެ؟

ޤައުމެއް ދިރޭނީ ޤައުމުގައި ހުރެގެންނެ ރޫޙެއް ހަމަ ދިރޭ

އައުދާނަ ޤަައުމީ ލޯބި، ހިތްތަކުގައި އުފެދިގެންނޭ ދިރޭ

އިސްވެ ތަސްވީރުކުރެވުނު ގޮތަށް ނަންލިޔެފައިވަނީ ދައުލަތުގެ ފަރާތަކުން ކަމުގައި ވާނަމަ، އެގޮތަށް ނަންލިޔުމަކީ ޤާނޫނީ ކުށެކެވެ. އެހެނީ، ޤާނޫނުގައި އޮންނަނީ އަންނަނިވި ގޮތަށެވެ.

ޤާނޫނާ ޚިލާފުވަނީ ކީއްވެތޯ މީހަކު ސުވާލުކުރިނަމަ، އެ އިލްޒާމުން ރެކެން، މިކަން ކުރާ ފަރާތްތަކުން ރަށުގައި ޖަހާފައިވަނީ ނަންބޯޑެއް ނޫނޭ އެއީ ލޯގޯ އޭ ކިޔާ މިފާޑުގެ ކުޑަކުދީން ހައްލުވަން ދައްކާ ކަހަލަ ހޮޅި ވާހަކަ ދައްކައި ހަދާނެތެވެ. ތޫނު ވިސްނުމުގެ މައްޗަށް ފުސްކަން ފަތުރައި ތެދަށް ވާހަކަ ދައްކާ މީހުންނީ  މޮޔައިން ކަމަށް ހަދައި، މޮޔައިން ޙިކްމަތްތެރީންކަމަށް ދައްކާނެތެވެ. އެއީ ޝަހެންޝާހުގެ ޖުއްބާއަށް ވީގޮތަށެވެ.  {މި ވާހަކަގައި ކަންވާގޮތް ދަންނައެވެ. މި ވާހަކައާ މި މަޒުމޫނާ ހުރި ގުޅުން އެނގިވަޑައިގަންނަވާނީ ރާއްޖޭގައި މިހާރު ހިނގަމުންދާ ބައެއް ކަންކަން އެނގިވަޑައިގަންނަވާ ފަރާތްތަކަށެވެ ….  ބައިތުލްމާލުން ރައްޔިތުންގެ މަންފާއަށް ވުރެ ރީތި އައު ޖުއްބާ ތުރުކުރެއްވުމަށް ހޭދަކުރައްވާ ޝަހެންޝާހަކު (ރަސްކަލުންގެ ރަސްކަލެއް) އެއް ޒަމާނެއްގައި ޑެންމާކުގައި އުޅުއްވިއެވެ. މި ޝަހެންޝާހުގެ އަރިހަށް އެއް ދުވަހަކު މަކަރުވެރި ދެ މީހަކު އައިސް އެމީހުންނީ ފޭރުންކަމުގައި (ފޭރާން ވިޔާ މީހުން ކަމުގައި) ދަންނަވައިފިއެވެ. އަދި ޝާހް އާޝޯޚްވާ ފަދަ ހިތްގައިމު ޖާދުވީ ފޭރާމެއް ވިޔަން އެނގޭކަމަށް ދެންނެވިއެވެ. މި ފޭރާމުގެ ޖާދުވީ ކަމަކީ މޮޔައިންނަށް އެ ނުފެންނަ ކަމެވެ. ފޭރާން ފެންނަނީ ހަމައެކަނި ތޫނުފިލި ބުއްދިވެރީންނަށެވެ. މިމީހުންގެ ބަހަށް ޝާހް ހެއްލިވަޑައިގެން އެމީހުން ކުއްޔަށް ހިއްޕަވައިފިއެވެ. މި މީހުން ފޭރާންކުރާ ހަރު، ގަނޑުވަރުގެ އެއްކަނެއްގައި ބަހައްޓައި މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށް ދައްކަން ފަށައިފިއެވެ. އެކި ފެންވަރުގެ އަމީރުންނާއި ވަޒީރުން އަދި ބޮޑު ވަޒީރާއި ޝާހް މި މީހުން ފޭރާންކުރާތަން ބައްލަވަން ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން ވަޑައިގަންނަވައެވެ. އަންނަ ކޮންމެ ބޭފުޅަކަށް ވެސް ހަރުގައި އުއިގަނޑެއް ނުވާތަން ފެނެއެވެ.  ނަމަވެސް، ނުފެންނަނީ މޮޔައިންނަށް ކަމަށްވާތީ، މޮޔައިންނަށް ނުވަން ވެގެން އުއިގަނޑުގެ ރީތިކަމުގެ މައްޗަށް ފޭރުންނަށް ސަނާކިޔާ ހަދައެވެ.

ފޮއެ ދުވަސްވީތަނާ ޖުއްބާ ނިމިއްޖެކަމަށް ޝާހް އަށް ދަންނަވައިފިއެވެ. ކަނޑައެޅިފައިވާ ދުވަހު، މި ޓެކީން (މަކަރުން މީހުންގެ އަތުން ފައިސާ ހޯދާ މީހުން) ޝާހްގެ އަރިހަަށް ވަޑައިގެން ހަށިކޮޅުގައި ޖުއްބާ ތުރުކުރައްވާ ބާވަތަށް އަތްފައި ހަލުވައި ހަދަތެވެ. ޖުއްބާ ވަރަށް ރީތިކަމަށް ޝާހަށް ދަންނަވަތެވެ.  ޖުއްބާ ”ތުރުކުރެއްވުނީމާ“، ރަސްމީ ޢިއްޒަތުގައި، ރަށުގެ ތެރޭގައި ހިންގަވާލައްވަން ޝާހް ވަޑައިގަންނަވައިފިއެވެ. ރަށުގެ މީހުން، ނުތަނަވަސްކަމާ އެކު ޝާހް އަރިހުގައި ދެއެވެ. އެމީހުންނަށް ޖުއްބާ ނުފެންނަނީ މޮޔައިންނަށް ވާތީކަމަށް ހީކޮށް،  މޮޔައިންނަށް ނުވާންވެގެން، ޝާހްގެ ޖުއްބާގެ ފަށުވިކަމާއި ފުރިހަމަކަމުގެ މައްޗަށް ހައިރާންވާކަމަށް ހެދިގެން ވާހަކަ ދައްކަތެވެ. ޝާހް މިގޮތުގައި ވަޑައިގަންނަވަނިކޮށް، ކުޑަކުއްޖަކު ހަރުވާޅުކޮޅު ނޫނީ ނެތީ ކީއްވެތޯ ޝާހް އާ ސުވާލު ކުރައްވައިފިއެވެ. މިހެން ކުޑަކުއްޖާ ބުނުމުން ރަށުގެ މީހުންނަށް ހޭލުންތެރިކަން ވެރިވެ، ޝާހް ހުންނެވީ ފެންނަ ގޮތަށް ކަމަށް ޤަބޫލުކޮށް، މޮޔަގޮވުނީތީ މޮޅިވެއްޖެއެވެ. ކުއްޖާގެ ބަހުން ޝާހްއަށް ސިހުން ލިބިވަޑައިގަތަސް، ކުއްޖާއަކީ މޮޔައެއްކަމަށް ނިންމަވައި، ކުރިއަށް ވުރެ ބޮޑާކަމުގައި ޝާހް ކުރިއަށް ވަޑައިގަންނަވަތެވެ. ޓެކީން، ވަގުތުގެ ބޭނުން ހިފައި، ރަށުން ނުކުމެ އަވަހަށް ފިލައިފިއެވެ.}

އެންމެ މުޤައްދަސް ތަންތަނުގައި — ޢިމާރާތްތަކާއި ޝަހަރުތަކުގައި ނަން ޖަހާނަމަ — ނަންޖަހަނީ ޢިމާރާތަށް ނުވަތަ ސަހަރަށް އައިބުވާ ވަރަކަށް ނޫނެވެ. ގެފުޅުގައި އެއީ ގެފުޅުކަން ލިޔެފައިއޮއްވައެއް އަޅުގަނޑެއް ނުދެކެމެވެ. ހަމަ އެގޮތަށް މަދީނާގައި ހުންނަ މަސްޖިދުއްނަބަވީގައި ނަން ލިޔެފައި އޮއްވައެއް ނުދެކެމެވެ. އެހެން ތަންތަނަށް ނަޒަރު ހިންގައިލަމާތޯއެވެ؟ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބާރުގަދަ ޤައުމަކީ އެމެރިކާ ކަމަށް ކިޔައެވެ. އެތަނުގެ ރައީސް ހުންނަވާ ގެއާ 300 ފޫޓު ދުރުން ކިޔަން އެނގޭ ވަރަށް ނަން ލިޔެފައި ވޭ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ އެ ގެ ހުންނަ ސަހަރުގައި — ވޮޝިންޓަންގައި — ބޮޑު އަކުރުން އެއީ ވޮޝިންޓަންކަން ލިޔެފައިވޭތޯއެވެ؟ ޢިމާރާތުގެ ނަން ފޮޓޯއަކުން ވެސް ފެނިފައި ވޭތޯއެވެ؟

ތިރީގައި އެވަނީ 19 ވަނަ ޤަރުނުގައި އެންމެ ބޮޑަށް ދުނިޔޭގައި ހަން ފެތުރި، އެތައް ޤައުމަކާ ހަނގުރާމަކޮށް އަޅުވެތިކުރި އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ”ރައީސް އޮފީހެވެ.“ އާދެ! ޕްރައިމް މިނިސްޓަރ ނުވަތަ ވަޒީރުލްއައުޡަމްގެ އޮފީހެވެ. އެނަން ވެސް އެތަނުގައި ލިޔެފައި ނުވެއެވެ. ވަޒީރުންގެ (ކެބިނެޓް) ޖަލްސާ ބާއްވަނީ ިމި ގޭގައެވެ.  ގޭގެ ބޮޑު ދޮރުގައި ހަމައެކަނި ލިޔެފައިވަނީ ގޭގެ ނަންބަރެވެ.

ދުނިޔޭގެ ބޮޑެތި ސަހަރުތަކުގައި މިގޮތަށް މިކަން ކުރޭހެއްޔެވެ؟ ވަރަށް މަދު ތަނެއްގައި މިކަން މިގޮތަށް ކޮށްފާނެއެވެ. ގިނަ ސަހަރުގައި ތަނުގެ ނަން ޖަހާނީ ވަރަށް ކުޑަކޮށެވެ. ތިރީގައި އެވަނީ އެފަދަ ބައެއް ސަހަރުތަކުގެ ނަންތަކެވެ. މި ނަންތައް ހުރި ޤައުމުތަކުގެ މާދަރީ ބަހަކީ އިނގިރޭސި ބަހެވެ. ނަން ބޯޑު ޖަހާފައި ވަނީ ރަށަށް ވަދެވޭ ބޮޑު މަގުގެ އެއް ފަރާތުގައެވެ. ނަން ލިޔެފައި ހުންނަނީ އެހެން ނަންބޯޑު ތަކާ ދާދި އެއް ގޮތަކަށެވެ.

ބައެއް މަދު ފަހަރު، ރަށެއްގެ ނަން ބޮޑުކޮށް ޖަހާފާނެއެވެ. މިހެން ޢާއްމުކޮށް ޖަހަނީ ފޮޓޯ ޕޮއިންޓެއްގެ ގޮތުގައި އެތަން ހެދުމަށެވެ. ފޮޓޯޕޮއިންޓެއް ނަމަ، ކާކުކަން އެނގޭހާ ގާތުން ފޮޓޯ ނަގާއިރު ނަންބޯޑު އެއްކޮށް އަރަންޖެހޭނެއެވެ. ރާއްޖޭގައި ނަން މިޖަހަނީ މި ޝަރުޠަށް ނުފެތޭހާ ބޮޑުކޮށެވެ. ތިރީގައިވާ އެވަނީ ބައެއް މިސާލެވެ. ނަންތައް ވަށައިގެން ކޮންމެވެސް ބާވަތެއް ބޯޑަރެއް ނުވަތަ ފުރޭމެއް ވެއެވެ. މީގެ ބޭނުމަކީ ނަޒަރު ވަކި ދާއިރާއެއްގައި ހިފެހެއްޓުމެވެ. މި ބޯޑަރުނެތް ނަމަ، ނަޒަރު އެކި ދިމަދިމާއަށް ދާނެއެވެ. ރީތިކަމަކަށް ނުފެންނާނެއެވެ.

ދެން ވިދާޅުވެ ބައްލަވާށެވެ. ރާއްޖޭގެ ރަށްތަކުގައި މިނަން ޖަހާގޮތަކީ ތަހުޒީބީ ގޮތެއް ތޯއެވެ؟ މިގޮތަށް ނަންޖެހުން، އަޅުގަނޑަށް ފެންނަނީ ވަރަށް ނާތަހުޒީބުކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ”ކުރިނބި“ ޖަހާފައިވާ އިރު، ސަރުކާރުން ފައުޅުކޮށްފައިވާ ލެޓިން އަކުރުން ތާނަލިޔުމުގެ ގަވާއިދާ ވެސް އެ ނަން ޚިލާފުވެއެވެ. ބޭރު ޤައުމުތަކުގައި އެންމެ ބޮޑު އިސްކަމެއް ދޭނީ މާދަރީ ބަހުން ލިޔުމަށެވެ. ތިރީގައިވާ ނަންތަކަށް ބައްލަވާށެވެ. ޤަބޫލުކުރެއްވޭނީ ހުތުރުވާ ވަރަށް ބޮޑަށް ރަށުގެ ނަން ރަށަށް އަރާ ހިސާބުގައި ހަމައެކަނި އިނގިރޭސި އަކުން ޖެހުމަކީ ދިވެހި ޤައުމިއްޔަތާ ދެކޮޅަށް އުފުލޭ ދިދައެއް ކަމަށެވެ. އަމިއްލަވަންތަކަށް އެއްވެސް ލޯތްބެއް ނެތްކަމުގެ ފާޅުކަން ބޮޑު ދަލީލަކަށެވެ.

ފޮޓޯ ޕޮއިންޓެއްގެ ގޮތުގައި ނަންޖަހާ  ނަމަ، އެއް ފޮޓޯގަނޑަކަށް މީހާއާ އެކު ނަން އަރާހާ ކުޑަކޮށް ނަން ޖަހަން ޖެހެއެވެ. ގިނަ ފަހަރު ފޮޓޯ ނަގާނީ އެކަކަށް ވުރެ ގިނަ މީހުންނާ އެކުއެވެ. ގުރޫޕަކާ އެކު ފޮޓޯ ނަގާއިރު ވެސް ނަން ފެންނަން ޖެހެއެވެ. އެހެންކަމުން، މިފަދަ ފޮޓޯޕޮއިންޓެއް ރަށެއްގައި ހަދާނަމަ، އޮތީ ދެ ގޮތެކެވެ. އެއްގޮތަކީ މީހުން ނަމުގެ ފަހަތުގައި ތިބޭގޮތަށް ކުރު ފައުުރުބުރިއެއްގެ ކުރިމަތީގައި ނަން ޖެހުމެވެ. އަނެއް ގޮތަކީ ބޮލުގެ މަތިން ނަން ފެންނަ ގޮތަށް ޖެހުމެވެ. މި ދެގޮތަށް ވެސް ނަންޖަހާފައިވާ ފޮޓޯޕޮއިންޓުތައް އަޅުގަނޑު ހަދާފައި ވެއެވެ. ތިރީގައި އެވަނީ މާލެއާއި ތިނަދޫގައި ހުރި ތަންތަނެވެ. މި ދެތަނުގައި ނަންޖަހާފައި އެވަނީ ކުރިމަތީގައެވެ.

މިތަންތަން ހެދުމުގެ ތަޖުރިބާއިން ދަސްވި ދެތިން ޢިބްރަތެއް ދަންނަވައިލާނަމެވެ. ފުރަތަމަ ކަމަކީ، ދިވެހީންނަކީ ދޮން ބަޔަކަށް ނުވާތީ، މީހުން ތިބޭ ތަނުގެ ފަހަތް ޖެހޭނީ އަނދިރިކުރާށެވެ. ނޫންނަމަ ފޮޓޯގައިވާ މީހުންނަށް ދެވޭ ސަމާލުކަން ކުޑަވެއެވެ. މިކަންކުރެވޭނެ ގޮތަކީ ފަރުދާއެއްގެ ގޮތަށް ހެދޭ އޮނު، ފަރުދާބަގީޗާ ފަދަ ގަސް ފަހަތުގައި އިންދުމެވެ. އެހެންނޫނީ ފަހަތް ”ބިޒީކަމުން“، ރަށުގެ އެހެން ތަންތަން ފެންނާތީ، ބަލާމީހާގެ ސަމާލުކަން ކުރިމައްޗަކަށް ނުދާނެއެވެ. ފައުރުބުރީގެ ފަހަތުގައި ދެ ހަރުފަތް ބަރިއެއް ހުރެއެވެ. އެއީ ފޮޓޯއަށް މީހުން ހުއްޓިތިބުމަށެވެ. ފަހަތުބަރި ކުރީބަރިއަށް ވުރެ 7 އިންޗި އުސްވާނެއެވެ. ފުންމިނުގައި 18 އިންޗި ހުންނާނެއެވެ. ކުރީބަރީގައި މީހުން ތިބޭއިރު އެމީހުންގެ އުނަގަނޑު ހުންނަން ޖެހޭނީ ފައުރުބުރިއާ ހަމައިގައެވެ. މިހެން ވާނީ އެ ހަރުފަތާއި ފައުރުގެ މައްޗާ ދެމެދު 30 އިންޗި ހުންނަ ނަމައެވެ. މި ދެފޮޓޯގައި ވެސް، ފައުރުބުރި ތަންކޮޅެއް އުހެވެ. މިފަދަ ތަންތަނުގައި އަންހެނުން ފޮޓޯނަގައި ހަދައެވެ. ފިރިހެނުންނަށް ވުރެ އަންހެނުންގެ އިސްކޮޅު ޢާއްމުކޮށް ކުރުކަމުން ފިރިހެނުންނަށް ހެޔޮވަރަށް ހަދައިފިނަމަ، އަންހެނުންގެ މެއާ ހިސާބުން މަތި ނޫނީ ނުފެނެއެވެ. އުނަގަނޑުން މަތި ފޮޓޯއަށް އަރާނަމަ، އަރަން ޖެހޭނީ ސީދާ އުނަގަނޑުން މަތިކަމަށް ފޮޓޯ ނެގުމާ ބެހޭ ފޮތްފޮތުގައި ވެއެވެ.

ބޮލުން މަތީގައި ރަށުގެ ނަން ހުންނަ ފޮޓޯޕޮއިންޓެއް ހަދާނަމަ، މިކަން ކުރަން ތަންކޮޅެއް އުނދަގޫވާނެ އެވެ. ބައެއް މީހުންގެ އިސްކޮޅުގައި ހަ ފޫޓު ހުންނާތީ ނަން ޖަހަން ޖެހޭނީ ހަ ފޫޓު މަތީގައެވެ. ނަން ފައުޅުވާނީ އަނދިރި ބެކްގްރައުންޑެއް ފަހަތުގައި ހުރި ނަމައެވެ. މިފަދަ ބެކްގްރައުންޑެއް ހެދުމަށް ފާރެއް ރާނައިފިނަމަ، ރަށުގެ ބޮޑު ބައެއް ނަޒަރުން ގެއްލޭނެއެވެ. ތިރީގައި އެވަނީ ތަނެއްގައި  މިކަން ކޮށްފައިވާ ގޮތެވެ. ނެސްލޭގެ ނަންބޯޑަށް ފަރުމާކުރުމުގެ ގޮތުން އިނާމެއް ލިބިފައި ވެއެވެ. ނަމަވެސް އެ ނަންބޯޑު ކައިރީގައި މީހަކު ހުރެއްޖެނަމަ، ނަން ފޮރުވޭނެއެވެ. ނެސްލޭ ނަންބޯޑުގެ ތިރީގައި އެވަނީ މި ޚިޔާލުގެ މައްޗަށް ބަރޯސާކޮށް ނަން ޖެހިދާނެ ގޮތެކެވެ.

މަތީގައިވާ ބާވަތުގެ ދިރޭ ފެހިފާރު ހެއްދުމަކީ ވަރަށް ބުރަ މަސައްކަތެކެވެ. މާލޭގައި ހުރި ބަސް މަރުކަޒެއްގައި މިކަހަލަގޮތަކަށް ފެހިފާރެއް ހެދިއެވެ.  ދެތިން މަސްތެރޭގައި ގަސްތައް ނެތި ހިނގައްޖެއެވެ. މި ޒަމާނުގެ ގިނަ ދިވެހީންނަކީ މަރާމާތުކޮށް އެއްޗެތި ބަލަހައްޓަން ޖެހޭކަމަށް ޤަބޫލުކުރާ ބައެއް ނޫނެވެ.  އެހެެންކަމުން ފެހިފާރުގައި އެސްއެސްއިން ނަން ލިޔުން ފަދަ ކަންކަންވީ ދޫކޮށްލާށެވެ. އެއީ ދުވަހީ އަޅައިލުން ބޭނުންވާ މަސައްކަތެކެވެ. ހިތަދޫ ކެމްޕަސްގައި، މަތީގައި ނަން ޖެހި ފޮޓޯ ޕޮއިންޓެއް ހެދީމެވެ. ނަމަވެސް، އެތަން ހެދުމުގައި ސުޕަވައިޒުކުރި ފަރާތްތަކުގެ ސަމާލުކަން ކުޑަކަމުން ނިމުނު އިރު، ކުރެހުންތަކަކާ ދިމަލެއް ނުވެއެވެ. އެތަނުގެ ކުރެހުމެއް ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. މިތަން ފަރުމާކޮށްފައިވަނީ ފަސްހަމީހުން ނަމަ، ގައު ފޮޅުގައި އިށީދެގެން ތިބޭގޮތަށެވެ. ގިނަ ނަމަ، ކޮޅަށް އެންމެން ތިބޭ ގޮތަށެވެ. ރަށްރަށުގައި ނަން ޖެހުމާ ބެހޭ ގޮތުން އެތައް ދިމާއަކަށް ޚިޔާލު ހިންގުމަށް ފަހު، އަޅުގަނޑަށް ހީވަނީ ނަންޖަހާނަމަ، ނަންޖަހަންވީ ތިރި ފާރުބުރިއެއްގައި ކަމަށެވެ. ފޮޓޯ ނެގޭ ފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުން ލިޔަން ބޭނުންނަމަ ލިޔާނީ ކުޑަކޮށެވެ. އިސްކަންދޭންޖެހޭނީ ދިވެހި ބަހަށެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމީ ބަހަށެވެ. ނަން ބޯޑުގެ ކައިރީގައި ބަގީޗާއެއް ހެއްދުމަކީ ވަރަށް ރީތިވާނޭ ކަމެކެވެ. މިފަދަ ތަންތަން އިތުރަށް ހިތްގައިމުކުރަން ބޭނުން ނަމަ، ގާތުގައި ފެންގަނޑެއްވެސް އޮންނަން ޖެހޭނެއެވެ.

ނިންމައިލުން

ތިޔަބޭފުޅުން ފިކުރު ހިންގެވުމަށް މި މަޒުމޫނުގައި އަޅުގަނޑު މި ދަންނަވައިލީ، ރާއްޖޭގެ ބައެއް ރަށްރަށުގައި ރަށަށް އަރާއިރު ހަމައެކަނި އިނގިރޭސި އަކުރުން، ބޭތަހުޒީބުގޮތަކަށް ވަރަށް ބޮޑު އަކުރުން،  ނަންޖަހާފައި ހުންނާތީ އެކަމުން އެކި ފަރާތްތަކަށް އިސްތިހާރުކުރެވޭ މެސެޖުގެ ވާހަކައެވެ. މީގެ އިތުރަށް ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި މިކަން ކުރާގޮތެވެ. މިހާރަށް ވުރެ ފުރިހަމައަށް ކުރެވިދާނޭ ގޮތެވެ.  މިކަން މިހެންވަނީ އެކަން ކުރި ފަރާތްތަކުން ޅައިރު ކުރެވިފައިވާ ތަޖުރިބާތަކުންނެވެ. މަދްރަސާގެ ނަންތަކާއި މަދްރަސާގެ ބެޖަކީ ހުރިހާ ދަރިވަރުންނަށް ފެނިދެނިވާ އެއްޗިއްސެވެ. ރާއްޖޭގެ ކަމެއްހެނެއް ހިއެއް ނުވާނެއެވެ. ހީވާނީ ނަޞާރާދީނުގެ މިޝަނަރީއިން އޭޝިއާއަށް އަރައި ހުޅުވި މަދްރަސާތައް ހެެންނެވެ. އަދި ދަންނައެވެ. ރީތިހުތުރު ދެނެގަތުމަކީ ޢިލްމެކެވެ. އެހެންކަމުން އެކި ފަރާތްތަކުގެ ޚިޔާލު މިކަމާ މެދު ތަފާތު ވާނެއެވެ. ނަމަވެސް، ބައެއް ކަންކަން ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް އޮޅުން ފިލާނެއެވެ. މަޝްހޫރު ފެޝަންގެތަކުން، މިސާލަކަށް YSL, GUCCI ފަދަ ތަންތަނުން އުފައްދާ މުދައު، އަތްދަބަސް، ޓީޝާޓް ފަދަ ތަކެތީގައި ބޮޑުއަކުރުން އެ ނަން ލިޔެފައިވާ ނަމަ، ކަމުވޮށިގެންވާ މީހުން އެ ބޭނުމެއް ނުކުރާނެއެވެ. ނަމަވެސް އާދައިގެ ވިސްނުމުގެ މީހުންނަށް ރަނގަޅުވާނީ އެފަދަ މުދައުގައި ވީހާވެސް ބޮޑުއަކުރުން ބުރޭންޑުގެ ނަން ލިޔެފައިވާ ނަމަ އެވެ.

ރަށްރަށަށް އަރާއިރު، ބައެއް ޤައުމުތަކުގައި އަސާސީ ބައެއް މަޢުލޫމާތު ލިޔެފައި ހުރެއެވެ. މިގޮތުން ރަށުގައި މިހާރު ހުރި ގޭބިސީގެ ޢަދަދާއި ވަޒަންވެރިވެގެން އުޅޭ މީހުންގެ ޢަދަދާއި ރަށް އޮތްތަން ފަދަ މަޢުލޫމާތު ނަންބޯޑުގައި ކުދިއަކުރުން ލިޔެއެވެ. ރަށް އޮތްތަނަކީ ބާވަތެއްގެ ނަންބަރު ތަކެކެވެ.

އަޅުގަނޑަށް ހީވާގޮތުން ރަށުގައި ނަންޖަހާނަމަ، ނަންޖަހަންވީ ފޮޓޯޕޮއިންޓަކަށް ވާފަދަ ގޮތަކަށެވެ. އެއީ މޮބައިލް ފޯނުގެ ކެމެރާއިން ވިއްސަކަށް ފޫޓު ދުރުގައި ހުރެފައި ފޮޓޯ ނެގީމާ، ދިހަވަރަކަށް މީހުންގެ ޖަމާޢަތެއްގެ މީހުން ވަކިވަކިން އެނގޭވަރަށް މުޅި މަންޒަރު އަރާވަރެވެ. ނަންލިޔަންވާނީ ތާނަ އަކުރުންނެވެ. އޭގެ ތިރީގައި އިނގިރޭސި ކުދިއަކުރުތަކަކުން ނަން ލިޔެވިދާނެއެވެ. ނަންލިޔެފައިވާ ތަނުގައި ހިތްގައިމު ބަގީޗާއެއް އޮންނަން ވާނެއެވެ. އަޅުގަނޑަށް މިފަދަ ތަންތަން ރީތީ މަސް ފެންގަނޑެއްވެސް އޮންނަ ނަމައެވެ. އެއީ ކުޑަކުދީންނާއި އެހެން މީހުން ތަނަށް ޝައުޤުވެރިކުރުވަން ވެގެންނެވެ. ފެންގަނޑެއް ހަދާނަމަ، ފެންގަނޑުގެ ވޮލިއުމްގެ %40 ގެ ފިލްޓަރެއް ފެންގަނޑު ސާފުކޮށް ބޭއްވުމަށް ހަދަންވާނެއެވެ. އަޅުގަނޑު ފަރުމާކޮށްފައިވާ ތަންތަނުގައި އެ ފިލްޓަރުވަނީ ފޮރުވިފައެވެ.  އެއްވެސް ފަރާތަކުން މިގޮތަށް ތަނެއް ހަދާނަމަ، ކުރިން ހެދި ތަންތަނުން ދަސްވި ފިލާވަޅުތަކާއި ކުރެހުންތަކާއި ލިޔުންތައް ފައުޅުކުރެވިދާނެއެވެ.

 ދިވެހިއްޔަތާ ބެހޭ އެހެން މަޒުމޫނުތައް ކިޔުއްވަން އޮބާލައްވާ!