ދިރިއުޅުން ހޭދަކުރާނޭ ގޮތުގެ ހަމަތައް  (ބާބު 8، ހަވަނަ ބައި)

މީގެ 760 އަހަރު ކުރިން ލިޔެފައިވާ ފާރިސްކަރައިގެ ސަޢުދީ (ابومحمد مصلح‌الدین بن عبدالله شیرازی‎) ގެ ”ގުލިސްތާނު“ (ފިނިފެންމަލުގެ ބަގީޗާ) ގެ ބޮޑުބައި މިހާރު ވަނީ ތަރުޖަމާ ކުރެވިފައެވެ. ބާކީ އޮތީ ފޮތުގެ 8 ވަނަ ބާބެވެ. އެއީ އެންމެ ފަހު ބާބެވެ. ނަމަކީ ދިރިއުޅުން ވޭތިކުރާނޭ ގޮތުގެ ގަވާއިދެވެ. މި ބާބުގައި ހިމަނާފައިވަނީ، ޅެންބަހުން ދިރިއުޅުމުގެ ހަމަތަކެކެވެ. ނުވަތަ ގަވާއިދުތަކެކެވެ. ތިރީގައި މި ތަަރުޖަމާ ކުރަނީ މިގޮތުން، އެ ބާބުގައިވާ ވާހަކަތަކުގެ ތެރެއިން 61 ވަނަ ވާހަކައިން 70 ވަނަ ވާހަކައާ ހަމައަށެވެ.

މިފޮތުގެ ކުރީގެ ބައިތައް މި ލިންކުން ފެނެއެވެ.

– 61 –

ހެއްދެވި ތަކެތީގެ ތެރެއިން އެންމެ މަތިވެރި އެއްޗަކީ އިންސާނާއެވެ. އަދި އެންމެ ދަށް އެއްޗަކީ ކުއްތާއެވެ.
ނަމަވެސް، ބުއްދިވެރިން ބުނެއެވެ: ”ޝުކުރުވެރި ކުއްތާ، ނާޝުކުރުވެރި އިންސާނަކަށް ވުރެ މަތިވެރިއެވެ.“

– 62 –

ނަފްސާނީ އެދުންތަކަށް ޖާގަ ދޭ މީހާއަށް މަތިވެރި ކަންކަމެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. މަތިވެރި މަޤާމަކަށް، ހުނަރުތަކެއް ނެތް މީހެއް ކުފޫ ހަމަވެގެން ނުވެއެވެ.

-63-

އިންޖީލުގައި ލިޔެވިގެން ވެއެވެ: އޭ އާދަމުގެ ދަރިއާ އެވެ. ތިބާއަށް މުއްސަނދިކަން ދީފިނަމަ، ދުނިޔޭގެ އެދުންތަކާ ހެދި، ކަލާނގެ ހަނދުމަކުރުމުން ތިބާ ދުރުވެއެވެ. ތިބާއީ ފަގީރެއް ނަމަ، ހިތާމަވެރި ހިތަކާ އެކު އިށީދެ، ޚަލްވަތުގެ ފޮނިކަމުން ތިބާ އުހައުލިބިގަނެއެވެ. ﷲ އަށް ޚިދުމަތްކުރުމަށް ތިބާ އަވަސްވެގަންނާނީ ކޮން އިރަކުން ހެއްޔެވެ؟

– 64 –

ﷲ ގެ އިރާދަފުޅުން، އެކަކު ޝާހީ ތަޚުތުން ތިރިއަށް ވެއްޓެއެވެ. އަނެކަކު، މަހެއްގެ ބަނޑުގައި ރައްކާތެރިކަން ހޯދައެވެ.

– 65 –

ކޯފާގެ ކަނޑިކޮޅު ކަލާނގެ ނެންގެވުމުން، ރަސޫލުންނާއި ނަބިއްޔުން ކަރުފުޅުތައް ކުރުކުރައްވައެވެ. އެކަމަކު، ރަޙުމުގެ ބެއްލެވުން ކަޝްފުކުރެއްވުމުން، ނުބައިނުލަފާ މީހުން އެކަލާނގެ ޞާލިޙުންނަށް ބަދަލުކުރައްވައެވެ.

– 66 –

މި ދުނިޔޭގެ ޖަޒާ އާއި ސަޒާގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން، އުޅުމުގެ ރީތި މަގު ނުއެޅި މީހާ، ދެން އޮތް ދުނިޔޭގެ ދާއިމީ އަދަބަށް ހުށަހެޅިގެން ދެއެވެ. ވަހީ ކުރައްވާފައި ވޭ ނޫން ހެއްޔެވެ؟ މި ދުނިޔޭގައި، ގާތުން އަޒާބުގެ ރަހަ ލިބުން މެދުވެރިކުރައްވައި، އެއަށް ވުރެ ބޮޑު އަޒާބު ފަހުން ލިބިގަތުން މެދުވެރިކުރައްވާނެއެވެ.

– 67 –

ކުރިން އައި މީހުންނަށް ދިމާވި ކަންތައްތަކުންނާއި މިސާލުތަކުން،

ނަސީބުވެރި މީހުން ނަޞޭހަތް ލިބިގަނެއެވެ.

އަތްބުރިކޮށްފާނެތީ ވަގުން އަތްކުރުކުރާ ގޮތަށް،

ފަހަތުން އަންނަ މީހުން، އެ ކަންކަން ހަރުބަހަށް ހަދައެވެ.

– 68 –

ތިބާ ހިދާޔަތު ދެއްކި ފަރާތެއް، އެހެން މީހަކަށް ނުފުރެއްދޭނެއެވެ.

– 69 –

ވިލާތަކުން ބިމަށް ވާރޭ އޮހުމުން، ބިމުން އެއަށް ބަދަލުގައި ދެވެނީ ހިރަފުހެވެ. ކޮންމެ ކަންވާރަކުން ނީރޭނީ އޭގައި ހުރި އެއްޗެކެވެ.

– 70 –