ސްޓްރޯބެރީ އަކީ ބަލައިލާން ވަރަށް ރީތި މޭވާއެކެވެ. ގަދަ ފެހި ފަތްތަކެއް ހުންނަ ތިރިކޮށް ހެދޭ ގެއްސެއްގައި އަޅާ ޢާއްމުކޮށް ރީތި ރަތްކުލައެއްގައި ހުންނަ މޭވާއެކެވެ. ކާލަން ނުބައި އެއްޗެއް ވެސް ނޫނެވެ. ތޫތާ ވައްތަރުކަމުން، ފާރިސީބަހުން ސްޓްރޯބެރީއަށް ކިޔަނީ ފަރަންޖީ ތޫތު އެވެ. ފަރަންޖީ ގެ މާނައަކީ ”ފްރާންސް އަށް ނިސްބަތްވާ“ އެވެ. ފަރަންސޭސި ބަހުން ސްޓްރޯބެރީއަށް ކިޔަނީ ފްރެއިޒް އެވެ. ޢަރަބިބަހުން ފަރާވިލަ އެވެ.  100 އަށް ވުރެ ގިނަ ވައްތަރުގެ ސްޓްރޯބެރީ ހުރައެވެ. ސްޓްރޯބެރީގެ މައިގަނޑު ދެ ވައްތަރަކީ މުޅި އަހަރު ދުވަހު މޭވާ އަޅާ ވައްތަރާއި، ހަމައެކަނި ފިނި މޫސުން ފާއިތުވުމުން މޭވާ އަޅާ ވައްތަރެވެ. ބައެއް ވައްތަރުތައް ރާއްޖެ ފަދަ ހޫނު ތަންތަނުގައި ހެދެއެވެ. އަޅުގަނޑަށް އެނގިގެން ރާއްޖޭގެ ތިން މީހަކު ސްޓްރޯބެރީ ކާމިޔާބު ކަމާ އެކު ހައްދާފައި ވެއެވެ. މި މަޒުމޫނުގައި ގެނެސްދޭނީ ޢަބްދުއްރަޙީމް ސްޓްރޯބެރީ ހައްދާ ގޮތެވެ. އޭނާ ދެ ޖީލަށް (ގަސް ހައްދައި އެ ގަހުން އުފެދޭ ކުރިން އަނެއްކާ ގަސް ހައްދައި) ސްޓްރޯބެރީ ގަސް ގިނަކޮށް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ވިއްކައި މީހުންނަށް ހަދިޔާ ކޮށްފައި ވެއެވެ.)

އަޅުގަނޑު ޢަބްދުއްރަހީމް ދަންނަން ފެށީ، 2005 ވަނަ އަހަރު ދަރުބާރުގޭގެ ބެލެހެއްޓުންތެރިކަމާ ޙަވާލުވުމާ ގުޅިގެންނެވެ. އޭނާގެ ދުވަސްވަރު ރޭގަނޑަށް ފޮޅޭ ހުސްނުހީނާ އެތަނުގައި ވަރަށް ގިނަވިއެވެ.  ދަރުބާރުގޭ ކުރިމަތީގައި އޮންނަ ހުސްޖާގައެއްގައި، ފިނިފެންމަލުގެ ވައްތަރުތައް ވެސް އެ ދުވަސްވަރު އެހާމެ ގިނައެވެ. ޢަބްދުއްރަޙީމްގެ ގަސް ހެއްދުމާ ބެހޭގޮތުން ”އަވަސް“ ނޫހުގައި ޝާއިޢުކޮށްފައިވާ ލިޔުމެއް މި ޖުމުލައަށް ފިތާލައްވަނިކޮށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެ އެވެ.

ރާއްޖެއަށް ޢާއްމުކޮށް ގެންނަނީ ސްރީ ލަންކާގެ އުސް ސަރަޙައްދުތަކުގައި ހެދޭ ސްޓްރޯބެރީ އާއި މިސުރުގައި ހައްދާ ވައްތަރެވެ. މި ދެ ވައްތަރުވެސް ރާއްޖެއާ ގުޅޭނެއެވެ.

އަޅުގަނޑު: ޢަބްދުއްރަޙީމް ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުމަށް ޝައުޤުވެރިވީ ކީއްވެގެންތޯއެވެ؟

ޢަބްދުއްރަޙީމް: އެކަން ފެށުނީ އެއް ފަހަރަކު، އަޅުގަނޑު މެލޭސިއާ އަށް ކުރި ދަތުރެއްގައި، ސްޓްރޯބެރީ ދަނޑަކަށް ކުރި ޒިޔާރަތަކާ ގުޅިގެންނެވެ. އެތަނުގައި، ކުދިކުދި ޕޮޓްތަކުގައި، ސްޓްރޯބެރީ ގަސް ވިއްކަން ހުއްޓެވެ. އޭރު ތަފާތު ގަސް ހެއްދުމުގެ ތަޖުރިބާ އަޅުގަނޑު ކުރާތާ އެތައް އަހަރެއް ވެއްޖެއެވެ. ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދިދާނެތޯ އަޖުމަބެލުމުގެ ގޮތުން، މިތަނުން ގަހެއް ގަނެގެން މާލެގެނެސް އިންދީއެވެ. ގަސް މިލާގޮތް ވެފައި ދުވަސްކޮޅަކު ހުރުމަށް ފަހު، އެކި ތަޖުރިބާތަކުގެ ތެރެއިން ގަސް ހެދޭ ގޮތް ވެއްޖެއެވެ. ދުވަސްކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އޭގައި މޭވާ އަޅައި ހަރުވެއްޖެއެވެ. މިއާ އެކު ގަހުގެ ބުޑުން ތަނޑުތަކެއް ނުކުމެ ކުރިޖަހައިފިއެވެ. ދެން އަޅުގަނޑު، ތަނޑުގައިވާ ކުރި އެހެން ޕޮޓެއްގައި ޖެހުމުން އެ ވެސް ހެދެން ފަށައިފިއެވެ.

އެންމެ ގަހަކުން ޢަބްދުއްރަޙީމް ގަސްތައް ގިނަކުރައްވާފައި…

އަޅުގަނޑު: ގަސްތައް ގިނަކުރީ ކިހިނަކުންތޯއެވެ؟

އަބްދުއްރަޙީމް: އެކަން ކުރިގޮތަކީ، ގަހުގެ ބުޑުން ކުރީން ދެންނެވިހެން، ތަނޑުތަކެއް ނުކުމެ  މާރަނގަޅަށް ހެދެން ފެށުމުން، ހުދުފުޅިމަދު ފޮށިގަނޑަކަށް ގަސް ބަދަލުކުރީއެވެ. ދެން ދުވަސްކޮޅަކުން އަޅުގަނޑަށް ފާހަގަ ކުރެވުނީ މުޅި ފޮށިގަނޑުގައި ގަސްތައް ގިނަވި ކަމެވެ. ގަސްތައް ގިނައިން ހެދެން ފެށުމުން ބައެއް ގަސް ރައްޓެހީންނަށް ދީ، އަނެއް ބައި ގަސް ވިއްކާވެސް ހެދީމެވެ. ގަހުން ނުކުންނަ ކޮންމެ ތަނޑަކީ އޭގައި ކުރިލާ ގަހަކަށް ވާނޭ ތަނޑެކެވެ. އެހެންކަމުން، އެންމެ ގަހަކުން ކިތަންމެ ގިނަ ގަހެއް ވެސް ހެއްދިދާނެ އެވެ.

ޢަބްދުއްރަޙީމް ހެއްދެވިގަހަކުން މައު ނުކުމެ މޭވާއަށް ވަނީ…

އަޅުގަނޑު: ޢަބްދުއްރަޙީމްގެ ތަޖުރިބާގައި، ސްޓްރޯބެރީ ހައްދަން އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ ކޮބައިތޯއެވެ؟

ޢަބްދުއްރަޙީމް: އަޅުގަނޑުގެ ތަޖުރިބާގައި ގަސްތައް ހެދެނީ އެއާ ގާތްވެ އުޅުމުންނެވެ. ގަސްތަކަށް އަޅާލުންތެރިކަން ބޭނުން ވެއެވެ. އަޅުގަނޑު ރަށުން ބޭރަށް ދިއުމުން ގަސްތައް ނިކަމެތިވެއެވެ. މިހެން ކަމަކު ގަސްތަކަށް ފެންދޭން އަޅުގަނޑު ހުންނަނީ ޓައިމަރެއް ހަރުކޮށްފައެވެ. އަޅުގަނޑު ނެތަސް ފެން ލިބޭނެއެވެ. ނަމަވެސް ގަސްތަކަށް އަޅުގަނޑު ނެތްކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ. ފެންދެނީ ހެނދުނު އެއް ފަހަރު ބުޑަށް ތެތްކަން ލިބެންދެންނެވެ. ގަސްތައް ހުންނަކީ ކަޅުދައު ދަމާ ހިޔާކޮށްފައިވާ ތަނެއްގައެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު އެހެން ގަސްގަހުގެ ހިޔާ ލިބޭނެއެވެ. ކާނާ ދެނީ ގަސްތަކަށް ކާނާ ބޭނުންވާކަން ފާހަގަވާ ވަރަށް ދެރަވަރު ވާހެން ހީވުމުންނެވެ. މި ނޫން އިތުރު ފަރުވާއެއް ސްޓްރޯބެރީ ގަހަކަށް ނުކުރަމެވެ.

ޢަބްދުއްރަޙީމްގެ ގަހެއްގައި މޭވާ އަޅާފައި…

މަތީގައިވާ ތަޖުރިބާއިން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޔަޤީންވަނީ ޢަބްދުއްރަޙީމް ސްޓްރޯބެރީ ގަސް ހައްދަނީ ވަކި އެހެން ގަސްތަކާ ތަފާތު ގޮތަކަށް ނޫންކަމެވެ. މި ގަސް ރާއްޖޭގައި ޢާއްމު ނުވަނީ މީހުން އެކަން ކުރަން ނޫޅޭތީކަމެވެ.

ދެން މި ދަންނަވާލަނީ، ސްޓްރޯބެރީ ހައްދާ އެހެން މީހުންގެ ތަޖުރިބާއިން އެކަން ކުރަން ފެންނަ ގޮތާބެހޭ މަޢުލޫމާތެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ދަންނަވާނީ އޮށް ހޯދާނޭ ގޮތެވެ.  ގިނަކުރަން ގަސް ހޯދުމަކީ ގިނަ ބަޔަކަށް ފަސޭހަކަމަކަށް ނުވާނެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީގެ އޮށް ހޯދާނޭ ގޮތް

މޭވާތަކުގައި، އޮށް ހުންނަނީ މޭވާގެ އެތެރޭގައެވެ. (ކާބައިގެ) ބޭރުގައި އޮށް ހުންނަ މޭވާ ހުރެއެވެ. މިފަދަ އެކައްޗަކީ ކަޖޫ މަދެވެ. ކަޖޫގެ މަދު ނުވަތަ އޮށް ވަނީ މީހުން ކައިއުޅޭ މޭވާގެ ބޭރުގައި ވަކި ބައެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިފަދަ އަނެއް މޭވާއަކީ ސްޓްރޯބެރީ އެވެ. ސްޓްރޯބެރީގެ ވަށައިގެން ފުއްތަކެއްގެ ގޮތުގައި އެވަނީ އޭގެ އޮށްތަކެވެ. ތެދުތެދަށް ދަންނަވަނީ ނަމަ، އޮށްވަނީ މިފުއްތަކުގެ އެތެރޭގައެވެ. ސްޓްރޯބެރީއެއްގައި 200 ވަރަކަށް އޮށް ހުރެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީއެއް ލިބެނިކޮށް އެއިން އޮށް ނެގިދާނެއެވެ. މިކަން ކުރުމަށް ދެތިން ގޮތަކަށް ޢަމަލު ކުރެވިދާނެއެވެ. ފުރަތަމަ ގޮތަކީ، ދެތިން ސްޓްރޯބެރީ މިކްސަރަކަށް ލައި އެއް ޖޯޑު ފެން އެޅުމަށް ފަހު 3 ސުކުންތާއި 5 ސިކުންތާ ދެމެދު މިކްސަރު ހިންގާލުމެވެ. އަޑިއަށް ފައިބާނީ ސްޓްރޯބެރީގެ އޮށްތަކެވެ. އަނެއް ގޮތަކީ، ސްޓްރޯބެރީ ފާކޮށް، ފުރޭންޏަކުން އޭގެ ފުއްގަނޑާއި އޮށްތައް ވަކިކުރުމެވެ. ފުރޭނީގެ ދައުގަނޑުގައި މޭވާ ޖައްސާ ފިއްތާލަނިކޮށް އޭގެ ފުއްގަނޑު ދައުގަނޑުގެ ތެރެއިން އަޑިއަށް ގޮސް އޮށްތައް ވަކިވާނެއެވެ. ތިންވަނަ ގޮތަކީ، ވަޅިއަކުން ހުރިހާ އޮށެއް ސްޓްރޯބެރީއިން ވަކިކުރުމެވެ. ހަތަރުވަނަ ގޮތަކީ ސްޓްރޯބެރީ ގެ ތޮށިތައް ވަޅިއަކުން ނަގައި، އަވީގައި ހަފުތާއަކު ބަހައްޓައި ހިއްކައި، ދެއިނގިލި ދެމެދަށް ލައިގެން އޮށްތައް ވަކިކުރުމެވެ.  މި ވީޑިއޯގައި މިކަން ކުރާ ގޮތް ފެނެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީ އޮށް ޕެކެޓް ވިއްކަން ހުރެއެވެ. މި މޭވާއަކީ ވަރަށް ގިނަ ކުލަތައް ވެސް ހުންނަ މޭވާއެކެވެ. ހުރިހާ ކުލައެއް ހިމެނޭ 100 އޮށުގެ ޕެކެޓެއްގެ އަގަކީ 10 ރުފިޔާއެވެ. ބޭންކު ކާރޑެއް އޮތް ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް މީގެ ޕެކެޓެއް ގަނެވިދާނެއެވެ. ތިރީގައި އެވާ ފޮޓޯއަށް ފިތާލުމުން ވިއްކާ ފިހާރައަށް ދެވޭނެއެވެ. އެ ފިހާރައިން ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ރަށަކަށް އޮށް ޕެކެޓް ޕޯސްޓުން ފޮނުވާދޭނެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީ އޮށް ފަޅުވާނޭ ގޮތް

ސްޓްރޯބެރީ ގަހަކީ ވަރަށް ޚާއްޞަ ބާވަތެއްގެ ގަހެކެވެ. އެއީ ގަހުގައި މޭވާ އިންދައި އޮށުން ގަސްފަޅާ ގަހެކެވެ. މިފަދަ އެހެން ގަސްތަކުގެ ތެރޭގައި ފަޅޯ، ފޮނި މިރުސް، ނާރިނގު، ވިލާތުބަށި (ޓޮމެއިޓޯ) އަދި ސްޓްރޯބެރީ ވެސް ހިމެނެއެވެ. ރަނޑޫ އާއި ކަނޑޫ ގަހުގެ މޭވާއިން އޮށް ފަޅަނީވެސް ގަހުގައި މޭވާ ހުއްޓައެވެ. ބައެއް ފަޅޯ ފަޅާލާއިރު، އޭގެ އެތެރޭގައިވާ ބައެއް އޮށްތަކުން ގަސްފަޅާފައިވާތީ އަޅުގަނޑަށް ފެނިފައި ވެއެވެ. މިއީ ކޮންމެ ފަޅޮލެއްގައި ހުންނަ ގޮތެއް ނޫނެވެ.

ކަންދިމާވާގޮތުން، ސްޓްރޯބެރީއަކުން ގަސްފަޅާފައިވަނިކޮށް ފެނިއްޖެނަމަ، އެ ގަސް ވަޅިއަކުން ނަގައި އިންދަނިކޮށް ގަހެއް ހެދޭނެއެވެ. އަނެއް ގޮތަކީ ތިރީގައި މި ބަޔާންކުރާގޮތަށް އޮށް ފަހުގައި އިންދައިގެން ގަސް ހެއްދުމެވެ.

ސްޓްރޯބެރީ އޮށް ފެޅުވުމަށް އެންމެ ފުރަތަމަ އޮށްތައް އައިސްއަލަމާރިއެއްގެ ދޮރުފަތުގައި ދެ ހަފުތާ ބެހެއްޓުން މުހިއްމުކަމަށް ބައެއް މީހުން ބުނެއެވެ. ސަބަބަކީ ސްޓްރޯބެރީއަކީ ފިނި ޤައުމުތަކުގައި ހެދޭ އެއްޗެކެވެ. ގަސްތައް ފަޅަނީ ފިނި މޫސުމަށް ފަހު އަންނަ ބަހާރު މޫސުމުގައެވެ. އައިސް އަލަމާރީގައި ބެހެއްޓުމުން އޮށްތަކަށް ފިނި މޫސުން އައި ކަމަށް ”ހީވާނެ“ އެވެ.

އޮށް އިންދުމަށް ވެއްޔަކަށް އެންމެ ރަނގަޅު ކަމަށް ބުނަނީ، އަވީލައިގެން ނުވަތަ އެހެން ވެސް ގޮތަކަށް ހޫނުކޮށްގެން އޭގައިވާ ޖަރާސީމު މަރާލާފައިވާ ކަޅު ވެއްޔެވެ. މި ވެއްޔާ އެއް މިންވަރަކަށް ބޮބިކުނޑި އަޅައި އެއްކުރުމުން ވެލިގަނޑު ތައްޔާރުވީއެވެ. ދެން މިއަށް ފަހު، ޕްލާސްޓިކް ތަށިތަކަކަށް ފަސް އަޅައި، ފެން ޖެހުމަށް ފަހު ވެލިގަނޑުގެ މައްޗަށް އޮށްތައް ބުރުއްސާލުމަށް ފަހު، އޭގެ މައްޗަށް ތައްޔާރު ކުރި ވެލި ތުނިކޮށް ބުރުއްސާލާނީ އެވެ.

ދެން އަލިވާ ތަނެއްގައި ތަށިތައް ބަހައްޓައި، ވެލިގަނޑު ނުހިކި ހުންނާނޭ ގޮތުގެ މަތީން ކޮންމެ ދުވަހަކު ފެން ސްޕްރޭ ކުރާނީ އެވެ. ދެތިން ހަފުތާގެ ތެރޭގައި އޮށްތައް ފަޅާނެއެވެ.

ބައެއް މީހުން، ޓިޝޫ ކަރުދާހުގައި އޮށްތައް ފަޅުވައެވެ. މިކަން ކުރާގޮތަކީ ޓިޝޫގަނޑެއް މެދުން ފަތް ޖަހާލުމަށް ފަހު، ދެން ހުޅުވާލައި، ކުޑަކޮށް ތެތްކޮށްލުމަށް ފަހު، ދެ އޮށް ދެމެދުގައި ބައި އިންޗި ހުންނަހާ މިންވަރަށް އޮށްތައް ޓިޝޫގެ އެއް ފަރާތުގައި އަތުރައި ، އަނެއްކާ ފަތް ޖަހައި، ތެތްވާވަރަށް ފެން ޖަހާނީ އެވެ. ދެން ޓިޝޫ ގަނޑު، ބަންދުކުރެވޭ ކަހަލަ އަލި ވަންނަ ކޮތަޅެއްގެ ތެރެއަށް ލައި، އަލިވާތަނެއްގައި ބާއްވާނީއެވެ. ފެން އަޅައިގެން ޓިޝޫ ހިކުނަ ދީގެން ނުވާނެއެވެ. ޓިޝޫ ގަނޑުގައި އޮށްތައް އެތުރުމަށް ފަހު، އޮޅި ފޮޅިއެއްގެ ގޮތަށް އޮޅައި ޕްލާސްޓިކް ކޮތަޅަށް ލައިގެން ވެސް އޮށް ފަޅުވައެވެ. އޮށް ފަޅުވަން ގިނަ މީހުން ބޭނުން ކުރާ ކޮތަޅަކީ ވައި ނުވަންނަ ގޮތަށް ބަންދުކުރެވޭ ކޮތަޅެވެ. މިފަދަ ކޮތަޅަށް ޒިޕްލޮކް ކޮތަޅު ކިޔައެވެ. ރާއްޖެތެރެއިން ތެއްލި ބަބުކެޔޮ ފަދަ ތަކެތި އަޅައިގެން މިފަދަ ކޮތަޅު ވިއްކަން ބާޒާރަށް ނެރެއެވެ. މިގޮތް ފަސޭހަ ނޫންނަމަ، ކުޑަ އިސްޕަންޖު ކޮޅެއްގައި ވަޅި އަޅައިގެން ވަކި ނުވާވަރަށް ޅިޔަ އެޅުމަށް ފަހު، ޅިޔަ ތެރެއަށް އޮށް އަޅައި، އިސްޕަންޖު ތެތްކޮށް އޮންނާނޭ ފަދަ ޕްލާސްޓިކް އަލިވަންނަ މަތިޖެހޭ ތައްޓެއްގައި އޮށް ފެޅުވޭނެއެވެ. އޮށް ފަޅައި ދެ ފަތެއް ލުމުން، އެހެން އެއްޗަކަށް ގަސްތައް ބަދަލުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ.  ގަސް ހެދިގަންނަން ކާނާ ބޭނުން ވާނެއެވެ.

އޮށުން ގަސް ހެއްދުމުގެ އުފަކާރައަކީ ސްޓްރޯބެރީއެއް ލިބުމުން އެކަން ކުރެވޭ ކަމެވެ. މިކަމުގެ ހިތިކާރައަކީ އޮށުން ހައްދާ ގަހުގައި މޭވާ އަޅާނީ އަހަރެއްގެ ފަހުންނެވެ. އެއީ ފުރަތަމަ ދެތިން މަސް ދުވަހު، ގަހުގައި މާ އެޅިޔަސް ގަސް ގަދަވަންދެން މައުޖެހޭނީ ކަނޑާށެވެ. މަލަކީ އަދި މޭވާއަކީ ވަރަށް ގިނަ ހަކަތަ ބޭނުންވާ އެއްޗެކެވެ. ގަސް ގަދަ ނުވަނީސް މޭވާ އަޅާނަމަ، ލިބޭ މޭވާ މަދުވެފައި ކުޑަވާނެއެވެ. އެއީ ގަސް ހެދިގަންނަން ބޭނުންވާ ހަކަތަ ނުލިބޭނެތީއެވެ. މާ ޅައުމުރުގައި ވިހާ އަންހެނުންނަށް ލިބޭ ކުދިން ކުޑަވެފައި ބަލިވާ ފަދައިންނެވެ.

ވަކި ބާވަތެއްގެ ސްޓްރޯބެރީއެއްގެ އޮށް އިންދައިގެން ހެދޭގަހުގައި އަޅާ މޭވާ، އޮށް ނެގި މޭވާއާ ތަފާތުވާނެއެވެ. އެއީ ދަރީން މައިންބަފައިންނާ އެއް ވައްތަރު ނުވާ ފަދައިންނެވެ. ވަކި ވައްތަރެއްގެ ސްޓްރޯބެރީ އެއް ބޭނުން ނަމަ، އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތަކީ، ގަހުގެ ބުޑުން ފަޅާ ކުރިތައް ވަކިކޮށް ރުވައިގެން ގަސް ހެއްދުމެވެ. މިގޮތަށް ގަސް ގިނަކުރުމަށް ކިޔަނީ ކްލޯން ކުރުމެވެ. ބުޑުން ފަޅާ ކުރި ޑިސެމްބަރު މަހު އިންދައިފިނަމަ، ފެބްރުއަރީގައި ކާން ލިބޭނެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީ ގަސް ރުވުން

އޮށްތައް ކުދިތަށީގައި ހައެއްކަ ފަތް ލުމުން އެވީ ރުވާށެވެ. ގަސް އިންދުމަށް އެންމެ ރަނގަޅުވާނީ އަނގަމަތީގައި ދިހަވަރަކަށް އިންޗި ހުންނަ ވަރުގެ ތައްޓެވެ. އެލުވާތަށި ވަކީން ރަނގަޅުވާނެއެވެ. އެއީ މޭވާތައް ހަލާކުވުން ކުޑަކުރުމަށެވެ.

ވިޔަފާރިއަށް ސްޓްރޯބެރީ ހައްދާމީހުން، އެ ހައްދަނީ ގަހުގެ ވަށައިގެން (ގަސް ހައްދާތަން ވަށައިގެން ޕްލާސްޓިކް ޖަހައެވެ. ހަދާ ގޮތަކީ ވެލިގަނޑުގައި ކަޅު ޕްލާސްޓިކް ގަނޑެއް ފެތެރުމަށް، ޕްލާސްޓިކް ގަނޑުގައި ލޯވަޅެއް އަޅައި ގަސް އިންދަނީއެވެ. މިހެން ހެދުމުގެ ބޭނުމަކީ، ސްޓްރޯބެރީތައް ވެލީގައި ޖެހުނަ ނުދިނުމެވެ. ވެލީގައި ޖެހިއްޖެނަމަ، މޭވާތައް ފީވެއެވެ. ބައެއް މީހުން، ސްޓްރޯބެރީތައް ވަށައިގެން އެލިފައި ހުންނާނޭ ގޮތަށް ތަށިތަށީގައި އިންދައެވެ. އަނެއް ބައި މީހުން، ގަސް އިންދުމަށް ފަހު، ވެލިގަނޑުގެ މައްޗަށް ބޮނބިނަރު، ދާލި ފަދަ އެއްޗެއް އަޅައި މޭވާ ވެލީގައި ނުޖެހޭގޮތް ހަދައެވެ.

ވެލީގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރާނީ، ގަސްފަޅުވަން ބޭނުން ކުރިފަހެވެ. ތަށީގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރަން ރަނގަޅުވާނީ ކުރިން ބަޔާން ކުރި ފަދައިން، އެލުވާ ވައްތަރުގެ ތައްޓެވެ. މި ވައްތަރުގެ މަންފާއަކީ ބިމުން އުފުލިފައި ހުންނާތީ، ބަލިޖެހުން ދުރުވާކަމާއި މޭވާ ވަށައިގެން އެލޭގޮތް ހެދޭކަމެވެ.  ކޮންމެ ތައްޓެއްގައި ދެތިން  ގަސް ދެ އިންޗި ފުންމިނުގައި އަށެއްކަ އިންޗި ދުރުމިނުގައި ރުވުމަށް ފަހު، ފެންޖަހައި އެލުވާނީއެވެ. ގަސް އިންދާނީ، ކުދި ތަށީގައި ހުރި ވެލިގަނޑާ އެކުގައެވެ. ވަށައިގެން ފަސް އަޅައެވެ. ތިރީގައިވާ ފޮޓޯއިން ފެންނަ ފަދައިންނެވެ.

ކުރިން ދެންނެވުނު ހެން، ސްޓްރޯބެރީގެ ބުޑުން ކުރި ފަޅާނެއެވެ. މި ކުރި ބުނޑުން ފަޅައިގެން މަންމަ ގަހާ ދުރުގައި ނަރެއްހެން ދުވެ، ކޮޅުގައި ކުރިއެއް ފަޅައެވެ. މަންމަ ގަހާ ދުރުގައި ހެދުމުން، ކާނާއާއި އަލި ލިބުމަށް ފަސޭހަ ވާނެއެވެ. ދުރަށް ނަރު ދުވުމަށް ފަހު، ކޮޅުގައި ކުރި ޖަހައެވެ. ދެން މި ގަހުގެ ބުޑުން އަނެއްކާ ނަރުލައި ދުރަށް ދެއެވެ. ބުޑުން ފަޅާ ކުރި ހެއްދުމަށް، މި ކުޑަކުރި ތައްޓެއްގައި ވަޅުލާނީއެވެ. ދުވަސްކޮޅެއް ވުމުން ނަރު ކަނޑާލިއަސް ގަސް ހެދޭނެއެވެ. މިގޮތުން ނުވަތަ އޮށުން ހައްދައިގެން ނަމަވެސް، ގަސްތައް ތިން އަހަރުވުމުން އައުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. އެއީ ގަހުގައި ސްޓްރޯބެރީ އެންމެ  ރަނގަޅަށް އަޅަނީ ދެވަނަ އަހަރާއި  ތިން ވަނަ އަހަރު އެވެ.

ގަހަށް ކާނާ ދިނުމާއި ފެން ދިނުން

ގަސް ހެދުމަށް ބޭނުންވާ ކަނާދުގެ ބާވަތްތައް ގަހަށް ނަގައިގެނެވޭނީ، ކާދުގައި އެ ހުރި ކަމުގައި ވިޔަސް، ވެލިގަނޑުގެ ހުތްކަން (ޕީއެޗް) ވަކި މިންވަރެއްގައި ހުރުމުންނެވެ. އެންމެ ރަނގަޅު މިންވަރަކީ ޕީއެޗް 5.5 އާއި 6.5 އާ ދެމެދުގައި ބެހެއްޓުމެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ވެލިގަނޑުގެ ޕީއެޗް ޢާއްމުކޮށް ހުންނަނީ މަތީގައެވެ. ތިރިކުރަން ބޭނުން ކުރަން ޖެހޭނީ، މިދިލިގަހުގެ ހިކިފަތް ކޮށައި ވެލިގަނޑަށް އެއްކުރާށެވެ. ނޫންނަމަ، އިހު ޒަމާނުގައި، ބަޑިބޭހާއި ބޭސްވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ކައްސަނދުވާނި (ސަލްފަރ) ކުޑި ވެލިގަނޑަށް ބުރުއްސުމެވެ. ރާހުތާއި ލުބޯހުތް އަޅައިގެން ވެސް ޕީއެޗް ދަށްވާނެއެވެ. މިކަމުގެ ތަޖުރިބާ ކުރި މީހަކާ ބައްދަލުވެފައެއް ނުވެއެވެ.

ސްޓްރޯބެރީ ހައްދަންވާނީ ސީދާ އަވި ނުދޭތަނަކު އެވެ. ކޮކާ އަވި ރަނގަޅުވާނެއެވެ. ފަސޭހަ އެއްގޮތަކީ، ގަސްތަކުގެ މަތީގައި ދަނޑުވެރިކަމުގައި ބޭނުންކުރާ ދައު ބޭނުން ކުރުމެވެ. ކުރިން ބަޔާންކުރިހެން، ބައެއް ގަސްގަހުން ބަލި އަރާފާނެތީ މިރުސް، ބަށި، ގަސް ފަދަ ގަހާ ދުރުގައި ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުން ރަނގަޅުވާނެއެވެ.

ކާނާގެ ގޮތުގައި ބޭނުން ކުރާނީ އެން.ޕީ.ކޭ 10:10:10 ގެ ކާނާއެވެ. ކާއެއްޗެއް ކަމުން ރަނގަޅުވާނީ ކެމިކަލް ނޫން އަމިއްލައަށް އުފައްދާ ގަސްކާނާ ބޭނުން ކުރާނަމައެވެ. ކާނާ އަޅާނީ ކޮންމެ ފޮއި ދުވަހު އެއް ފަހަރު އެވެ. މިފަދަ ކާނާ ހޯދަން ދަތި ނަމަ، ގިރުވައިގެން ޖަހާ ކެމިކަލް ކާނާވެސް ރަނގަޅުވާނެއެވެ.

       ދެ ދުވަހުން އެއް ދުވަހު ފެން ޖަހަނިކޮށް ރަނގަޅުވާނެއެވެ. ވެލިގަނޑު މުޅިން ހިކުނަ ދީގެން ކަމަކު ނުދާނެއެވެ. ގިނަ އިރު، ގަސް ފެނުގައި ހުރުމުން، ބަލިޖެހުން ބޮޑުވާނެތީ، ހެނދުނު ފެން ދިނުން ބުއްދިވެރިއެވެ. ސްޓްރޯބެރީ ނާޅައި ގަސް މާބޮޑަށް ހެދެމުން ދާނަމަ، އައިސް ފެން، ހައެއްކަ ދުވަހު ދިނުމުން ގަހުގައި ސްޓްރޯބެރީ އަޅަން ފަށާނެއެވެ.

މި ފޮޓޯގައި އެވެނީ ސްރީ ލަންކާގެ ސްޓްރޯބެރީ ދަނޑެކެވެ. މި ދަނޑުގައި ކުދި ގަސްތައް ހައްދަން ފަށަނީ އޮށް ތަބަށް (ސީޑް ޓްރޭ) ކިޔާ ބާވަތުގެ އެތައް ގަހެއް ހެއްދޭ ތަށިތަކެއްގައެވެ. ދެން ބޮޑުވުމުން އަނގަމަތީ 10 ވަރަކަށް އިންޗި ހުންނަވަރުގެ ޕްލާސްޓިކް ކަންވާރަކަށް ބަދަލުކުރެއެވެ. ފާހަގަ ކުރެއްވޭނޭ ފަދައިން މަތިގައިވަނީ ޕްލާސްޓިކް ޖަހާފައެވެ. ސްޓްރޯބެރީ ބިންމަތީގައި ވަރަށް ނުހައްދައެވެ. އަދި ސީދާ އަވިދޭތަނަކަށް ވުރެ ރަނގަޅީ ދަލެއް ދަމައިގެން ނުވަތަ އެހެން ވެސް ގޮތަކަށް އަވީގެ ބާރުކުޑަކޮށްފައިވާ ތަނެކެވެ.

މި ދަނޑުގައި ސްޓްރޯބެރީ ހައްދަނީ ކޮށްޅަށް ހުރެގެން ގަހުން މޭވާ ބިދެވޭ ވަރަށް އުސްކޮށް ހަދައިފައި ހުރި ހަރުތަކެއްގައި ކާދު އެޅި ކުދި ބަސްތާތަކެއްގައެވެ. ބިމުން މަތީގައި ހުރުމުން ބަލިޖެހުން ކުޑަވާނެއެވެ. މަތިވަނީ ޕްލާސްޓިކް ޖަހައި ބަންދުކޮށްފައެވެ. މިއީ ހައިޑްރޯޕޮނިކް އުޞޫލުން ގަހަށް ބޭނުންވާ ކާނާ ހިމެނޭ ފެން ފޮނުވައިގެން ސްޓްރޯބެރީ ހައްދާ ތަނެކެވެ. ވިޔަފާރިއަށް ސްޓްރޯބެރީ ހައްދާނަމަ، ރާއްޖޭގައި ވެސް އެންމެ ޚަރަދުކުޑަކޮށް ހެއްދޭނީ މިގޮތަށެވެ.

ވިޔަފާރިއަށް ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުން

ވިޔަފާރިއަށް ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުމަށް މެދުމިނުގެ ޚަރަދެއް ކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. ކުރަން ޖެހޭ ޚަރަދު ތަކުގެ ތެރޭގައި، ވަށައިގެން ޕްލާސްޓިކް ޖެހި ފެހިގެއެއް ހެދުމުގެ ޚަރަދާއި ގަސްތަކަށް މާބޮޑަށް ހޫނުވިޔަ ނުދިނުމަށް ކުރަންޖެހޭ ޚަރަދު ހިމެނެއެވެ. ކަނޑުގެ އަޑިން ފިނި ލޮނު ލިބޭނޭ ގޮތެއް ހަދައިގެން ނުވަތަ ކަރަންޓުން ނުވަތަ ބިމުގެ އަޑިން ފެންނަގައިން ނަމަވެސް ގަސްތަކުގެ މުލަށް ޖަހާފެން ފިނިކުރުން މުހިއްމު ވެދާނެއެވެ. ފިނިހޫނުމިން 30 ސެލްސިއަސް އަށް ވުރެ ދަށްކުރުމަކީ ބޭނުންތެރި ކަމެކެވެ.   ކުޑަ ޚަރަދަކުން، އެކަކު ގޭގައި މިކަން ކުރާނަމަ، އެންމެ ފައިދާ ބޮޑުވާނީ ކުދި ސްޓްރޯބެރީ ގަސް ވިއްކުމެވެ. ސްޓްރޯބެރީ އަޅާފައި ހުރި ގަހެއް މާލޭގެ ބާޒާރުގައި 250 ރުފިޔާއަށް ވިކޭނެއެވެ. މިފަދަ ގަހެއް ހެއްދުމަށް ޚަރަދުވާނީ ގިނަވަގެން 50 ރުފިޔާއެވެ. މިއީ އެކަކަށް ކުރެވިދާނޭ ކަމެކެވެ.

ޝައުޤުވެރިކަން ހުންނަނަމަ،  ތަޖުރިބާ ކުރުމުގެ ގޮތުން ސްޓްރޯބެރީ ކޮންމެ މީހަކަށް ވެސް ހެއްދިދާނެއެވެ. މިއީ ދިވެހީން މިހާރުވެސް ކުރާ ކަމެކެވެ.

”ދަރުމަ“ މަޖައްލާގައި ޖެހި ފޮޓޯއަކާ ގުޅިގެން ދިމާވި ހާދިސާ

މީގެ 15 ވަރަކަށް އަހަރު ކުރިން ”ދަރުމަ“ ކިޔާ މަޖައްލާއެއް ނުކުތެވެ. އެ މަޖައްލާގެ ކުލަ ޞަފުޙާއެއްގައި، ސްޓްރޯބެރީ ގަހެއްގެ ފޮޓޯއަކާ އެކު، ރާއްޖޭގައި އެ ހެއްދިދާނެކަމަށް ލިޔުމުން އެކަމާ މީހަކު މަޖައްލާގެ އިދާރާއާ ގުޅައި އަޑުލިއެވެ. އެމީހާއަށް ދިން ރައްދު ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. އޭގައި، ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުމާ ބެހޭ އިތުރު މަޢުލޫމާތު ހިމެނެއެވެ.

މަތީގައިވާ އީމެއިލްގައި ޑޮކްޓަރ ލިނެޓް މޯރގަން ޙަވާލާދީފައިވާ އޭނާގެ މަޒުމޫނު ތިރީގައި އެވަނީއެވެ. އެ މަޒުމޫނުގައި ފެނުގައި ސްޓްރޯބެރީ ހެއްދުމަށް ބޭނުންވާ ގާތްގަޑަކަށް ހުރިހާ މަޢުލޫމާތެއް ވެއެވެ. މަޒުމޫނު ކިޔުއްވަން ބޭނުންފުޅުވާ ފަރާތްތަކުން ފިތާލަނިކޮށް ކިޔަން ފަސޭހަވަރަށް ޞަފުޙާތައް ބޮޑުވާނެއެވެ. ގިނަ ފަރާތްތަކަކުން އެދޭނަމަ، އެ މަޒުމޫނު ތަރުޖަމާކުރަން ވެސް ޚިޔާލުކުރަމެވެ.

ދަނޑުވެރިކަމާ ބެހޭ އެހެން މަޒުމޫނުތައް މި ޖުމުލައަށް އޮބާލެއްވުމުން ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.

އެންމެ ފަހުގެ ހަތަރު މަޒުމޫނު