ދަމު ނަމާދު ނުވަތަ ތަހައްޖުދު ނަމާދަކީ،  ރޯދަމަހު ކުރުމަށް މީހުން ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއްދޭ ނަމާދެކެވެ. މި ނަމާދަށް ދޭ އަހްމިއްޔަތުކަން ރޯދަމަހުގެ ފަހު ދިހައެއްގައި ވަކިން ބޮޑުވެއެވެ. ތިރީގައި މި ގެނެސްދެނީ މި ނަމާދު ކުރާނޭ ގޮތެވެ.

ދަމުނަމާދު ކުރާނޭ ގޮތާ ބެހޭ ގޮތުން އެތައް ލިޔުންތަކެއް އެކި ފަރާތްތަކުން ލިޔެފައިވެއެވެ. މި ނަމާދާ ބެހޭ ކުރު ޚުލާޞާއެއް މި ޖުމުލައަށް ފިއްތަވާލައްވަނިކޮށް ފެންނަ ލިޔުމުގައި ވެއެވެ. މިއީ ކިޔަން ފަސޭހަ ތަޢާރުފެކެވެ.

މި ނަމާދުގެ ރަކްޢަތްތަކާއި ނަމާދު ކުރާނޭ ގޮތާބެހޭ ކުރު ބަޔާނެއް މި ޖުމުލައަށް ފިއްތަވާލަނިކޮށް ފެނިވަޑައިގަންނަވާނެއެވެ.  މި ނަމާދު ކުރުން އެންމެ ރަނގަޅީ ރޭގަނޑުން ބައެއްގައި ނިދާފައި ތެދުވެ ކަމަށާއި އެންމެ ރަނގަޅު ވަގުތަކީ ފަހު ދަންބައިކަމަށް މި ޖުމުލައަށް ފިއްތަވާލަނިކޮށް ހާމަވާ ލިޔުމުގައި ވެއެވެ. ދަމު ނަމާދަށް ތަހައްޖުދު (ނިދީން ހޭލުމަށްފަހު ކުރެވޭ) ނަމާދު ކިޔަނީ މިހެންވެގެން ކަމަށް މި ލިޔުމުގައި ވެއެވެ.

މި ނަމާދު ކުރާނޭ ގޮތް ދީނުގެ ޙުކުމްތަކާ ބެހޭ ރާއްޖޭގެ އެންމެ މަޝްހޫރު ”ބޮޑު ތަރުތީބަކު“ ނުވެއެވެ. ނަމަވެސް، 1950 އާއި 1960 ގެ އަހަރުތަކުގައި މަޝްހޫރުވި ތަޢުލީމުއްދިޔާނާ ގައިވެއެވެ. ތިރީގައި އެވަނީ އެ ފޮތުގައި ދަމު ނަމާދު ކުރާނޭ ގޮތް ގެނެސްދީފައިވާ ގޮތެވެ.

ދަމު ނަމާދު. (تَهَجُّدُ):

ދަމު ނަމާދަކީ، ވަރަށް އިތުރުކަން ބޮޑު ނަމާދެކެވެ. عِشَآء ނަމާދުން އަވަދިވެގެން ކިތަންމެ ކުޑައިރުކޮޅަކު ނަމަވެސް ނިދައިލުމަށް ފަހު ތެދުވެ ކުރާ ދެ رَكْعَة ނަމާދެކެވެ.

މި ނަމާދުގެ މަދު މިނީ، ދެ رَكْعَة އެވެ. ގިނަވެގެން ވަކި އަދަދެއް، ނެތެވެ. މި ނަމާދު ކުރުމަށް މޮޅު އިތުރުވެގެންވާ وَقْت އަކީ، ރޭގަޑު މެންދަމުގެ ފަހެވެ. މެންދަމުގެ ކުރީގައި ކުރިވެސް ހެއުވެދެއެވެ.  عِشَآء ނަމާދަށް ފަހު އިރުކޮޅަކު ނިދާލާފައި ތެދުވެ ވިތުރި ކުރުމުން ދަމު ނަމާދު ކުރުމުގެ ޘަވާބު ޙާޞިލްވެދެއެވެ. ރޭގަޑުގެ ވަޤްތު ދެބައިކޮށްފި ނަމަ، މޮޅު އިތުރީ ފަހުބައެވެ. ތިންބައިކޮށްފި ނަމަ، މެދު ބައެވެ. އެންމެ މޮޅު ގޮތަކީ، ހަބަޔަށް ބައިކޮށް، ކުރީ ތިންބައިގައި ނިދުމެވެ. ދެން ތެދުވެ ހަތަރުވަނަ ބައާއި، ފަސްވަނަ ބައިގައި ނަމާދު ކުރުންމަތި ޤާއިމްވެ ހުރުމަށްފަހު، ހަވަނަ ބައިގައި ނިދުމެވެ.

ތަހައްޖުދު ކުރާ މީހާއަށް ޤައެލޫލާ އަކީ، ސުންނަތު އެކެވެ. އެއީ، އިރު މެދުޖެހުމުގެ ކުރީގައި، އިރުކޮޅަކު ނިދައިލުމެވެ.

ތަހައްޖުދު ކުރުމަށް އާދަކޮށްފައިވާ މީހާ ޢުޛުރު އަކަށްޓަކައި މެނުވީ، އެ ނަމާދު އަޅައިފުން މަކްރޫހް އެވެ.

މި ނަމާދުގެ ނިޔަތް ދުލުން ކިޔާނީ،  اُصَلِّى رَكْعَتَيْنِ سُنَّةَ التَهَجُّدِ لِلّهِ تَعَالى اَللَّهُ أَكْبَرُ މިފަދައިންނެވެ. ހިތުން ނިޔަން ގަންނާނީ، ތަހައްޖުދު ނަމާދުގެ ސުންނަތް ދެ ރަކްޢަތް މާތް ކަލާގެ ކިބައަށް ކުރަމެވެ. މިފަދައިންނެވެ. މި ނަމާދުގެ ފުރަތަމަ ރަކްޢަތުގައި اَلْحَمْدُ ފަހުގައި ކިޔަވާނީ آيَةُالْكُرْسِ އެވެ. ދެވަނަ ރަކްޢަތު اَلْحَمْدُ އަށް ފަހު ކިޔަވާނީ إخْلاَص سورة އެވެ.

ދަމު ނަމާދު ކޮށް އަވަދިވުމަށް ފަހު އަންނަނިވި ދުޢާތަކުގެ ތެރެއިން ދުޢާ އެއް ނުވަތަ އެފަދަ އިތުރު އެހެން ދުޢާއު އެއް ކިޔެވުން މޮޅު އިތުރެވެ. [ދެން ދިގު ދެތިން ދުޢާ ލިޔުއްވާފައި ވެއެވެ.]

ދަމު ނަމާދާ ބެހޭ ހަދީސްތަކާއި އެހެން ދަލީލުތައް ޙަވާލާ ދެވޭ ފޮތްތަކާ އެކު، މި ލިންކްގައި ވެއެވެ.  އަދި އިތުރު ދަލީލުތައް މި ލިންކްގައި ވެއެވެ.